Energooszczędne rozwiązania w domu – jakie się opłacają. Dom niskoenergetyczny: zalety i opłacalność jego budowy
Domy energooszczędne to przyszłość budownictwa. Z tym zdaniem zgadza się coraz więcej ekspertów, ponieważ budynki mieszkalne tego typu są nie tylko bardziej ekologiczne i sprzyjające środowisku, ale w długiej perspektywie czasowej sprzyjają również naszym portfelom. Warto zapoznać się z rozwiązaniami stosowanymi w coraz popularniejszych domach energooszczędnych, zwłaszcza jeśli w niedalekiej przyszłości trzeba będzie stanąć przed decyzją o budowie domu. Kompleksowe informacje na temat domów niskoenergetycznych mogą zmienić zdanie co do wyposażenia domu w energooszczędne rozwiązania.
Energooszczędne rozwiązania przyszłością budownictwa – domy niskoenergetyczne i ich zalety
Dom niskoenergetyczny to w rzeczywistości złożony system energetyczny, ponieważ każdy jego element ma swoją rolę i wpływa na oszczędzanie energii przez budynek. Wymagania izolacyjności cieplnej to tylko część z szeregu warunków, które musi spełnić.. Definicja tego typu budynków zakłada, że ich cechą charakterystyczną jest niskie zapotrzebowanie na ciepło.
Do największych zalet budownictwa energooszczędnego należy z pewnością fakt, że domy o niskim zapotrzebowaniu na energię są przyjazne środowisku naturalnemu. Ponadto takie budynki są bardzo trwałe, a koszty ich eksploatacji i konserwacji plasują się na niewielkim poziomie. Warto dodać, że dom niskoenergetyczny jest w pełni komfortowy, zapewnia współczesnemu człowiekowi takie same udogodnienia, co dom tradycyjny. W domach energooszczędnych korzystamy również z rozwiązań umożliwiających pozyskiwanie energii, na przykład z fotowoltaiki.
Charakterystyka domu niskoenergetycznego – technologie stosowane w domach niskoenergetycznych
Obecnie podaje się, że zapotrzebowanie domu niskoenergetycznego na energię cieplną można określić na poziomie od 30 do 60 kWh/m2 na rok. To ogromna różnica w porównaniu z domem tradycyjnym, ponieważ w przypadku zwyczajnych budynków mieszkalnych szacujemy to zapotrzebowanie na 90-120 kWh/m2 na rok. Natomiast najniższym zapotrzebowaniem charakteryzuje się dom niskoenergetyczny pasywny, którego potrzeby cieplne określa się maksymalnie na 15 kWh/m2 na rok.
Warto poznać różnice, które rozdzielają nam dom pasywny od niskoenergetycznego. Otóż przejście ze standardu energooszczędnego na pasywny nie skupia się, jak w przypadku domów tradycyjnych, na coraz grubszym dociepleniu i redukcji mostków termicznych. Z założenia budynek pasywny ma za zadanie konsumować tyle (lub mniej) energii, niż produkuje na miejscu. Tutaj w grę wchodzą przede wszystkim kwestie związane z doświetleniem budynku oraz technologią zastosowanych w nim instalacji . Niskoenergetyczny dom może korzystać z części rozwiązań tradycyjnych, takich jak grzejniki, natomiast w przypadku domu pasywnego jest to wykluczone. Tego typu budynki ogrzewa się np. ciepłem z wentylacji. Żeby zmniejszyć ślad energetyczny, stosuje się systemy ogrzewania oparte na energii elektrycznej. Redukuje się tym samym straty ciepła już w samej instalacji wewnętrznej, związane z przesyłem oraz magazynowaniem buforowym (np. grzanie wody bezpośrednio przy kranie, a nie zbiorczo w zbiorniku buforowym). Warto też zauważyć, że domy pasywne są wciąż w Polsce nowością. Dom niskoenergetyczny jest częściej spotykany, a co za tym idzie, również tańszy.
Kluczowa staje się też orientacja względem stron świata i nasłonecznienie. W tak dobrze izolowanym budynku problemem staje się nawet... chłodzenie. Ciężko go wywentylować, zaś stosowanie energochłonnej klimatyzacji jest - pomijając wszystko inne - wbrew założeniom. W grę wchodzą zacieniające tylko latem głębokie okapy i zewnętrzne rolety.
Dlaczego w dłuższej perspektywie wyższe koszty budowy zwrócą się dzięki niższym kosztom eksploatacyjnym
Tak jak wspomniano wcześniej, inwestycja w dom niskoenergetyczny może nam się zwrócić. Wystarczy spojrzeć na wieloletnie koszty użytkowania domu. Dzięki energooszczędnej instalacji możemy spodziewać się niższych rachunków za energię. Warto pomyśleć o tym już na etapie przymiarki do budowy. Domy niskoenergetyczne są już bowiem standardem wymaganym przepisami. Rozwiązania energooszczędne musimy zatem wdrażać już na etapie formalności, a wpływają one na technologię budowy już na etapie posadowienia budynku.
Dobrą wiadomością jest fakt, że dzięki rosnącej świadomości ekologicznej w Polsce możliwe jest uzyskanie dodatkowych środków na sfinansowanie budowy domu energooszczędnego lub pasywnego. To ogromne ułatwienie dla osób, które ze względu na koszty na początku odrzucały dom niskoenergetyczny. Dofinansowanie można uzyskać ze strony Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Można otrzymać dofinansowanie budowy domu pasywnego w wysokości nawet 50 tys. złotych brutto, a w przypadku domu energooszczędnego – 30 tys. złotych brutto. Aby uzyskać dofinansowanie, trzeba spełnić kilka warunków. Należy:
- mieć zweryfikowany projekt budowlany,
- mieć pozwolenie na budowę,
- wybrać wykonawcę budynku,
- złożyć wniosek o kredyt z dotacją,
- poczekać na ocenę zdolności przez bank.
Następnie można przystąpić do budowy. Trzeba przedstawić bankowi dokumenty potwierdzające to, że wykorzystywane przez nas materiały spełniają kryteria, aby budynek był uznany za dom niskoenergetyczny. Po zakończeniu budowy ma miejsce weryfikacja domu oraz wystąpienie o dotację. Jeśli wszystkie warunki zostały spełnione, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wpłaca dotację do banku, co skutkuje spłaceniem części naszego kredytu.
Ściany, podłogi, stropy, okna – charakterystyka niskiej współczynnika przenikania ciepła U
Ważnym aspektem, na który należy zwrócić uwagę w przypadku decyzji o budowie domu niskoenergetycznego lub pasywnego, jest współczynnik U w energetycznych domach pasywnych. Współczynnik ten jest stosunkiem strumienia cieplnego do powierzchni danej przegrody. To oznacza, że określa ilość ciepła, które przepływa przez daną przegrodę (czyli "ucieka" z budynku w sytuacji, gdy wewnątrz jest cieplej, niż na zewnątrz).
W przypadku domów pasywnych i energooszczędnych ten współczynnik jest o wiele niższy, niż w domach tradycyjnych. Właśnie to wpływa diametralnie na obniżenie rachunków za energię elektryczną, które w przypadku przeciętnej polskiej rodziny mieszkającej w domu tradycyjnym nierzadko są wyższe niż 300 zł/msc.
Przyjęło się, że w przypadku domów pasywnych współczynnik U nie powinien przekroczyć 0,12 W/m2K dla przegród zewnętrznych i 0,8 W/m2K dla okien, drzwi zewnętrznych i bram garażowych. Natomiast w przypadku domów energooszczędnych mówimy o wartościach odpowiednio 0,2 W/m2 K i 1,3 W/m2 · K.
5 kroków do energooszczędnego budynku
Budownictwo przyjazne dla środowiska i portfela zyskuje na popularności. W kilku prostych krokach można zaplanować swój przyszły dom niskoenergetyczny, a nawet pasywny.
Na początku trzeba pomyśleć o odpowiednim usytuowaniu domu na działce tak, aby w pełni wykorzystywać światło naturalne. Następnie należy zainwestować w odpowiedni projekt, który uwzględni naszą preferencję dotyczącą energooszczędności. Kolejnym krokiem jest wybór odpowiednich drzwi i okien oraz instalacji, które nie będą powodować strat energetycznych. Przedostatnim etapem jest zorganizowanie form odzyskiwania energii z zużywanych zasobów. Po przemyśleniu tych wszystkich aspektów następuje wykonanie ambitnych założeń, czyli budowa domu niskoenergetycznego.
Ogrzewanie domu zgodne z warunkami technicznymi 2021
Dużo osób zastanawia się, ile kosztuje ogrzewanie i eksploatacja domu energooszczędnego w porównaniu z domem tradycyjnym. W przypadku standardowego domu jednorodzinnego opłaty mogą sięgać kilkuset złotych miesięcznie. Uniwersalny koszt jest ciężki do obliczenia, ponieważ wiele zależy od rodzaju paliwa stosowanego w domowym systemie grzewczym oraz od izolacyjności cieplnej. Lepsza izolacja cieplna i innowacyjne systemy stosowane w domach niskoenergetycznych powodują, że miesięczne rachunki mogą spaść nawet o 70%. To kolejny dowód na to, że inwestycja w dom tego typu szybko się zwraca.
Jeśli stoi się przed decyzją o rodzaju przyszłego domu, warto sprawdzić warunki techniczne w 2021 roku – co się zmieniło w prawie budowlanym. Wynika z nich jednoznacznie, że istnieje duża tendencja do ograniczania możliwych strat cieplnych w budynkach mieszkalnych. To kolejna zmiana na korzyść innowacyjnego budownictwa energooszczędnego.
Rozwiązania zwiększające energooszczędność budynku – bryła i usytuowanie na działce
Domy niskoenergetyczne korzystają również z bardzo prostych rozwiązań, które zwiększają możliwość zaoszczędzenia na energii. Po pierwsze, bryła budynku jest zwarta. Charakterystyczną cechą tego typu domów jest brak mostków cieplnych. Kolejnym ważnym aspektem jest izolacja termiczna oraz utrzymywanie ciepła przez ściany, co zmniejsza straty energii. Po drugie, istotną rolę gra położenie domu na działce. Prawdziwe domy niskoenergetyczne są budowane tak, aby okna były odpowiednio położone względem słońca. Niskoenergetyczny dom z widokiem na południe z pewnością będzie charakteryzował się dobrym nasłonecznieniem części domu wysuniętej w tym kierunku przez większość dnia. Podsumowując, samo położenie oraz charakterystyka bryły domu diametralnie zmniejszają wydatki energetyczne w porównaniu z domami tradycyjnymi.
Wentylacja i jakość powietrza w domu energooszczędnym
Wentylacja mechaniczna z systemem rekuperacji odgrywa ważną rolę w innowacyjnych budynkach. Działanie urządzeń opiera się na filtracji powietrza i odzyskiwaniu ciepła z gazu usuwanego z obiegu. To oznacza, że odpowiednio skalibrowany system wentylacyjny zapewnia nam zarówno odpowiednią jakość powietrza, jak i komfort termiczny. Jest to możliwe dzięki wtłaczaniu do pomieszczeń powietrza o odpowiedniej temperaturze oraz odprowadzania dwutlenku węgla. Oszczędność energii na działaniu systemów wentylacyjnych, które odpowiadają za wymianę oraz podgrzanie powietrza, jest możliwa również dzięki możliwości uregulowania intensywności wentylacji.
Wentylacja mechaniczna bez błędów
Wyżej wspomniane aspekty jasno pokazują, że wentylacja jest jednym z najważniejszych systemów odpowiadających za sprawne funkcjonowanie domu niskoenergetycznego. Z tego względu warto, aby wentylacja mechaniczna z rekuperacją była dobrze dopasowana do potrzeb naszych domowników. Przed wyborem urządzenia trzeba odpowiednio oszacować poziom produkowanych zanieczyszczeń i wilgoci w domowym powietrzu. Zbyt niska wydajność rekuperatora może skutkować błędami mechanicznymi, dlatego należy zwrócić uwagę akurat na ten parametr.
Wymiennik ciepła: co to jest? Czy warto instalować?
Podczas rozważań o energooszczędnym systemie ogrzewania, warto pochylić się nad wymiennikiem ciepła. To element, który może być zainstalowany w każdym budynku wyposażonym w wentylację mechaniczną, chociaż najbardziej wydajny będzie w budynkach energooszczędnych i pasywnych. Jego działanie polega na usprawnieniu rekuperacji, czyli odzysku ciepła. Inwestycja w wymiennik ciepła może przynieść realną oszczędność pieniędzy, ponieważ korzysta on z darmowej energii zgromadzonej w gruncie. W zależności od pory roku, system rur umieszczonych poniżej poziomu terenu dostarcza do pomieszczeń schłodzone lub ocieplone przez ziemię powietrze.
Jak oszczędzać wodę? Systemy i produkty, które warto mieć
Do najpotrzebniejszych rozwiązań energooszczędnych w każdym polskim domu, także tym tradycyjnym, należą systemy pozwalające na oszczędność wody. Jako kraj nie dysponujemy nieskończonymi zasobami wodnymi, co pokazują coraz częstsze w ostatnich latach susze. W przyszłości problem może okazać się jeszcze bardziej palący. Warto zaopatrzyć się w dobrej jakości zabezpieczenia przed niepotrzebnymi stratami wody. Podejście to popierają dostępne dane. Przeciętny Polak zużywa codziennie 120-150 l wody, czyli tyle, ile przeciętny obywatel UE. Jednocześnie na jedną osobę w naszym kraju przypada kilkukrotnie mniej dostępnej wody, niż na przeciętnego Europejczyka.
Jak w takim razie oszczędzać wodę?
Rozwiązania stosowane w domach energooszczędnych to doskonały przykład. Należą do nich między innymi system wykorzystywania wody deszczowej. Spływająca z dachu ciecz spływa do cysterny, a po oczyszczeniu może być wykorzystana np. do podlewania ogrodu czy spłukiwania toalety. Poza tym warto dbać o szczelność instalacji wodociągowych, spłuczek i zaworów, które często są powodem utraty pewnej ilości wody. Oszczędność zapewnią też nowoczesne urządzenia piorące i myjące.
Okna naprawdę energooszczędne – jakie okna do domu pasywnego i energooszczędnego?
Nieszczelne okna mogą odpowiadać nawet za 20% utraty energii, dlatego należy zadbać o odpowiednie zabezpieczenie. Jeśli zastanawiamy się, jakie okna wybrać do domu energooszczędnego, odpowiedź jest prosta. Powinien zainteresować nas współczynnik przenikania ciepła, czyli Uw. Określa on, ile energii przenika przez okna z wnętra domu. Aby uznać okna za energooszczędne, współczynnik powinien być niższy niż 1,3 W/m2K. Nowoczesna, energooszczędna stolarka okienno-drzwiowa umożliwia szeroki wybór okien o odpowiednich parametrach, więc nie trzeba martwić utrudnioną dostępnością takich rozwiązań.
W najbardziej oszczędnych pod względem energetycznym budynkach są zastosowane energooszczędne systemy aluminiowe – stolarka w domach pasywnych jest oparta na wysokiej jakości konstrukcjach, które pozwalają na uniknięcie strat energetycznych. Co więcej, tego typu systemy okienne wyglądają bardzo nowocześnie.
Dostępność światła w domu energooszczędnym. To się opłaca!
Najefektywniejszym sposobem na oszczędzanie światła jest zbudowanie domu tak, aby przez większość dnia można było korzystać ze słońca. Decydując się na dom niskoenergetyczny, warto mądrze rozplanować przestrzeń. Najlepiej postawić budynek na terenie skierowanym na północ-południe. Dzięki temu możemy zorganizować budowę tak, aby najdłuższy bok był wysunięty na stronę południową, gdzie najdłużej będzie jasno. W nasłonecznionej części domu warto zaplanować jadalnię i pokój dzienny, natomiast gorzej nasłoneczniona przestrzeń od północnej strony dobrze sprawdzi się jako garaż czy spiżarnia. Sypialnię warto umieścić po wschodniej stronie domu, co zapewni nam promienie słoneczne o poranku oraz chłodne wieczory, które docenimy latem.
Architekci polecają ekologiczne projekty – 5 najlepiej zoptymalizowanych projektów energooszczędnych
Tak jak wspomniano wcześniej, przed uzyskaniem pozwolenia na budowę domu energooszczędnego trzeba uzyskać projekt. Warto przejrzeć dostępne i opisane w internecie projekty domów energooszczędnych, które mogą nas zainspirować.
Warto jeszcze przed wykonaniem tej części procesu wiedzieć, jak mniej więcej ma wyglądać nasz wymarzony dom niskoenergetyczny. Projekt, który wybierzemy powinien być w pełni dostosowany do naszej wizji i potrzeb. Należy pamiętać też o tym, aby wcześniej sprawdzić wymagania wynikające z Planu Zagospodarowania Przestrzennego i Warunków Zabudowy. To w dużej mierze od miejsca, które możemy zagospodarować, zależy to jak możemy wybudować dom niskoenergetyczny. Projekty różnią się od siebie m.in. ze względu na wielkość budynku.
Zapraszamy do sprawdzenia dostępnych w naszej ofercie propozycji, w tym 5 tanich projektów domów energooszczędnych!
Ile kosztuje budowa domu niskoenergetycznego?
Wiele osób uważa, że budowa domu niskoenergetycznego nie jest opłacalna z uwagi na wysokie koszty początkowe. W porównaniu z budownictwem tradycyjnym faktycznie mówimy o różnicach rzędu kilkudziesięciu tysięcy złotych. Oczywiście, jest to uzależnione od wielkości budynku. Na przykładzie domu o metrażu 120 m2 można mówić o 80-90 tysiącach, które trzeba dodatkowo zainwestować w dom niskoenergetyczny. Cena początkowa to jednak nie wszystko. Należy wiedzieć, że w przyszłości ta inwestycja może nam się zwrócić.
Warto sprawdzić, jakie dokładne koszty czekają nas, gdy naszą decyzją jest budowa domu energooszczędnego. Czy jest droższa niż standardowego? Porównanie pokaże nam szczegółowe wyliczenia.
Wyższy koszt początkowy jest związany też z wykorzystaniem większej ilości materiałów, które odpowiednio izolują ciepło i spełniają inne wymagania charakterystyczne dla domów niskoenergetycznych. Kolejna różnica w kosztach jest związana z nowoczesnymi instalacjami (np. wentylacja mechaniczna z rekuperacją). Niekonieczne, choć coraz częściej stosowane są ogniwa fotowoltaiczne, których ceny oscylują wokół kwoty 45 tysięcy złotych.
Droższa jest budowa domu pasywnego, czyli najmniej rozpowszechnionego w Polsce rozwiązania. W tym przypadku również dodatkowe pieniądze wydamy przede wszystkim na koszty instalacji.
W ramach ciekawostki warto jeszcze zwrócić uwagę na najmniejszy niskoenergetyczny dom w Polsce, który powstał na Pomorzu. Budynek ma zaledwie 50 metrów kwadratowych, ale jest w pełni wyposażony. Dysponuje mnóstwem nowoczesnych technologii pozwalających na redukcję zużycia energii. Tego typu rozwiązania mogą zainspirować kolejnych ludzi, aby zainwestować w najmniejszy niskoenergetyczny dom. Cena podobnych domków jest o wiele niższa, niż pełnowymiarowych budynków mieszkalnych.
