Kotłownia pod lupą: o czym pamiętać, planując nowoczesną kotłownię?

Aby kotłownia dobrze spełniała swoją funkcję niezależnie od wyboru sposobu ogrzewania i była bezpieczna w użytkowaniu, powinna być nie tylko dobrze zaplanowana, ale przede wszystkim zaprojektowana zgodnie z obowiązującymi przepisami technicznymi. Zobaczmy, na co warto zwrócić szczególną uwagę!

Gdzie umieścić i jak zorganizować kotłownię w domu jednorodzinnym?

Czy kotłownia musi być zawsze osobnym pomieszczeniem? Wymóg ten obowiązuje w sytuacji, gdy znajduje się w niej kocioł na:

• paliwa stałe i olej opałowy,
• gaz, jeśli jego moc cieplna przekracza 30 kW.

Kotłownia i znajdujący się w niej kocioł, stanowią główny element systemu centralnego ogrzewania. Aby produkowane w tym pomieszczeniu ciepło rozchodziło się równomiernie po całym budynku, powinno być ulokowane jak najbliżej jego centrum – koniecznie na parterze lub w piwnicy. O prawidłowym rozmieszczeniu pomieszczeń gospodarczych piszemy też w artykule: Gdzie usytuować pomieszczenia gospodarcze w domu jednorodzinnym i co powinno się w nim znajdować?.

Jedyne wolne pomieszczenie gospodarcze, którym dysponujemy, jest zbyt duże na to, by mieścić jedynie kocioł z podgrzewaczem wody? Możemy urządzić je tak, by było wielofunkcyjne, pamiętając jedynie o tym, że nie powinny się w nim znajdować:

• materiały łatwopalne i opał – ze względu na ryzyko pożarowe,
• produkty spożywcze – z powodu dość wysokiej temperatury towarzyszącej użytkowaniu pieca, która mogłaby prowadzić do przyspieszonego psucia żywności.

Co zatem możemy przechowywać w kotłowni? Chociażby ubrania czy inne rzeczy używane sezonowo, akcesoria ogrodnicze, a nawet… pralkę wraz z całym wyposażeniem pomocniczym. Oczywiście ta ostatnia opcja z kącikiem do prania sprawdzi się raczej w przypadku kotłowni z kotłem na paliwo gazowe, gdyż spalaniu paliwa stałego towarzyszy większa ilość pyłu, który mógłby osiadać na świeżo wypranych rzeczach.

Kocioł na paliwo stałe czy ciekłe? Wybór sposobu ogrzewania

Szukając sposobu ogrzewania domu jednorodzinnego, mamy do dyspozycji kilka możliwości. Sprawdźmy, co warto wiedzieć o każdej z nich przed podjęciem ostatecznej decyzji.

Paliwo stałe

Mówiąc o paliwie stałym, możemy mieć na myśli różne rodzaje opału – zarówno tradycyjny węgiel czy drewno, jak i nieco nowocześniejsze opcje pod postacią pelletu lub ekogroszku. Niezależnie od tego takie pomieszczenie powinno spełnić ściśle określone normy, wśród których warto wymienić chociażby:

• kubaturę nie mniejszą niż 8 m³ (choć to zależy od mocy cieplnej konkretnego kotła),
• minimalną wysokość równą 2,2 m,
• obecność sprawnej wentylacji nawiewnej i wywiewnej,
• dostęp do źródła prądu elektrycznego, do którego trzeba podłączyć osprzęt kotła, czyli m.in. pompy, siłowniki i rozdzielacze.

Przepisy określające dokładne wymagania techniczne pomieszczenia, w którym ma się znajdować kocioł na paliwa stałe, reguluje norma PN-87/B-02411.

W przypadku każdej z tych możliwości powinniśmy też od razu przemyśleć kwestię składowania opału, który powinien być umieszczony dość blisko kotłowni, a jednak od niej odseparowany ze względu na kwestie przeciwpożarowe. Szczególną uwagę należy poświęcić pelletowi, który musi być przechowywany w suchym otoczeniu, gdyż wilgoć obniża jego wartość opałową.

Olej opałowy

Ogrzewanie olejem opałowym jest niemalże bezobsługowe i bezpieczne, a podczas jego powstania nie powstaje sadza ani popiół, co ułatwia utrzymanie kotłowni w czystości. Wybór tego sposobu ogrzewania domu wiąże się z koniecznością sprostania pewnym wymogom technicznym, wśród których najważniejsze to:

• stworzenie miejsca do magazynowania paliwa,
• wyposażenie instalacji w komin odporny na produkty spalania oleju opałowego, czyli przede wszystkim na tlenki węgla, siarkę i azot,
• zaaranżowanie oddzielnego pomieszczenia na kotłownię – o minimalnej kubaturze 8 m³ i wysokości 2,2 m).

Gaz

Zastosowanie kotła na gaz to niemalże bezobsługowy i mało inwazyjny dla środowiska sposób ogrzewania domu. Zgodnie z przepisami budowlanymi, w przypadku urządzenia o mocy cieplnej nieprzekraczającej 30 kW nie musimy organizować kotłowni w osobnym pomieszczeniu – równie dobrze sprawdzi się każde inne nieprzeznaczone do stałego pobytu ludzi. Choć efektywne ogrzewanie domu jednorodzinnego mieści się w tym zakresie, możemy zdecydować się na zaaranżowanie osobnego pomieszczenia gospodarczego na kocioł, chociażby ze względu na wygodę użytkowania i względy estetyczne. Wymagania techniczne odnośnie do kubatury, wysokości i obecności wentylacji wyglądają dokładnie tak jak w przypadku kotłów na paliwa stałe oraz olej opałowy.

Pompa ciepła

Wykorzystuje ciepło pozyskiwane z wód gruntowych, ziemi lub powietrza, zatem odnawialne źródła energii. Choć początkowy koszt takiej inwestycji jest dość znaczny, zwróci się w ciągu kilku lub kilkunastu lat. Co więcej, poza oszczędnościami w przyszłości, to rozwiązanie zapewnia również korzyść dla środowiska naturalnego, gdyż nie emituje spalin ani nie jest zasilane prądem.

Więcej informacji na temat tego, ile może kosztować użytkowanie kotła w zależności od wyboru sposobu ogrzewania, piszemy w artykule: Ile kosztuje ogrzewanie i eksploatacja domu?.

Bezpieczna kotłownia – najważniejsze zasady

O to, by użytkowanie kotłowni było nie tylko wygodne, ale przede wszystkim niezagrażające bezpieczeństwu osób mieszkających w domu, powinniśmy zadbać już na etapie projektowania pomieszczenia. Materiały zastosowane do wykończenia jego posadzki i ścian muszą być niepalne. Najbliższą okolicę kotła na paliwo stałe (do 0,5 metra od jego krawędzi) warto również obić stalową blachą o grubości 0,7 mm, która jeszcze bardziej zmniejszy ryzyko zaprószenia ognia.

Kwestią istotną ze względu na ochronę przeciwpożarową jest także odizolowanie składu materiałów opałowych od kotła. Jednocześnie powinien się znajdować na tyle blisko, by ich przynoszenie nie sprawiało trudności i nie zajmowało dużo czasu.

Bez względu na to, który rodzaj kotła wybierzemy, pamiętajmy o tym, że jego instalacja wymaga fachowej wiedzy, a nieprawidłowe wykonanie tej czynności może mieć poważne konsekwencje. Najlepiej więc zdać się na wiedzę specjalistów, aby system ogrzewania zapewniał nam optymalne bezpieczeństwo i komfort użytkowania.