Ława fundamentowa – czym jest ława i jak ją wykonać krok po kroku?
Fundamenty stanowią podstawę domu, wpływając bezpośrednio na stabilność budynku i to, jak jest on chroniony przed wilgocią. Dlatego też do tego etapu budowy należy przywiązać szczególną wagę. Oto co należy wiedzieć o wykonaniu ławy fundamentowej.
Czym jest ława fundamentowa? Definicja i sposób działania
Ława fundamentowa to element konstrukcyjny budynku. To na niej za pośrednictwem ściany fundamentowej opiera się obciążenie własne i użytkowe konstrukcji. Fundament ma zapewnić minimalne i równomierne osiadanie budowli, stateczność domu, a także właściwą głębokość posadowienia. Ława fundamentowa to jeden z czterech rodzajów fundamentów.
To rozwiązanie bardzo bezpieczne i ekonomiczne. Zwykle ława wykonana jest z betonu i osiąga wysokość ok. 40 cm. Szerokość ławy fundamentowej to ok. 60 cm (czyli szerokość ściany fundamentowej wraz z odsadzką). Dokładne wymiary i obliczenia ławy fundamentowej zawsze wykonuje się podczas adaptacji projektu domu zgodnie ze specyfiką podłoża i obciążeń z budynku.
| Ława fundamentowa | Najpopularniejsze rozwiązanie stosowane w budynkach, garażach i pod schodami. Niski koszt budowy, wysoka wytrzymałość i odporność. |
| Płyta fundamentowa | Pokrywa całą powierzchnię budynku. Wykonywana jest zwykle na słabszych gruntach. Jest jednocześnie fundamentem i podłogą pierwszej kondygnacji domu. |
| Fundament na palach | Rozwiązanie na słabszy lub ruchomy grunt. Pale wbija się w odstępach 50-80 cm i na nich montuje się zbrojenie oraz zalewa całość betonem. To najdroższy w budowie rodzaj fundamentów. |
| Fundament na studniach | Stosowany, gdy grunt nośny osadzony jest ok. 2-3 m poniżej poziomu zerowego. Buduje się go na studniach kopalnych – w ich wnętrzach umieszcza się zbrojenie, a następnie łączy się je ze zbrojeniem ław i zalewa betonem. |
Ława fundamentowa a płyty fundamentowe
Alternatywą dla ławy fundamentowej, stosowaną zwykle na słabych gruntach, są płyty fundamentowe. W tej sytuacji płyta jest nie tylko fundamentem, ale jednocześnie stanowi podłogę pierwszej kondygnacji. Jest to opcja mniej popularna i wybierana tylko w konkretnych przypadkach, kiedy zastosowanie ławy nie jest możliwe. Płyta zajmuje całą powierzchnię budynku, a w przypadku ławy fundamentowej – przekrój wygląda jak wydłużona łyżwa. Na niej oparte są ściany fundamentowe całego budynku.
Znaczenie ławy fundamentowej
Zazwyczaj fundament zbudowany z ławy wspiera konstrukcję domów, ale wyróżniamy także ławy fundamentowe pod garaż. Jeszcze innym rodzajem jest ława fundamentowa schodkowa, czyli inaczej fundamenty pod schody. Zasadniczo ława fundamentowa ma tak istotne znaczenie dla konstrukcji budynku jak wieniec stropowy. Ich zadaniem jest usztywnienie jej i ochrona przed uszkodzeniami, które powstają w wyniku osiadania domu. Z tą różnicą, że wieniec chroni budynek od góry, a ława fundamentowa od dołu.
Jak wykonać ławę fundamentową krok po kroku?
Wykonanie ławy fundamentowej zawsze powinno być przeprowadzone z należytą starannością. Pozwoli to uniknąć błędów konstrukcyjnych, korozji oraz mostków termicznych.
- Pierwszym krokiem w budowie fundamentów jest wytyczenie ścian fundamentowych, narożnikowych i punktów w wykopie. To zadanie należy zlecić geodecie.
- Następnie musimy dokonać wykopu pod fundament. Głębokość wykopu powinna być adekwatna dla głębokości górnej ławy. Obliczenia ławy fundamentowej wykonujemy zawsze na etapie przystosowywania projektu. W domach z piwnicą fundamenty zwykle wykonuje się na głębokości 2,5-2,8 m pod poziomem terenu.
- Równamy wykop i wykładamy go folią budowlaną. Tak przygotowane otwory wypełniamy warstwą podkładową, czyli ok. 10 cm tzw. chudego betonu. Do jej wykonania zalecany jest beton klasy minimum C12/15.
- Kolejnym krokiem jest budowa zbrojenie i deskowanie. Zbrojenie wykonujemy wzdłuż ław za pomocą prętów żebrowanych lub gładkiej stali. Długość jednego pręta to średnio 12 m. Zbrojenie składa się z czterech prętów połączonych drutem o średnicy 6 mm. Deskowanie wykonujemy z desek, sklejki lub kantówek. Należy je dokładnie wypoziomować, a dla większej stabilności obsypać ziemią.
- Zbrojenie ławy schodkowej z uskokiem do 30 cm wykonujemy analogicznie do tradycyjnej ławy. Jeśli jej wysokość przekracza 60 cm, w grę wchodzi ława żelbetonowa, którą dodatkowo dozbraja się poprzecznymi prętami poziomymi.
- Wylewamy ławy fundamentowe, pamiętając o tym, że należy to zrobić nieprzerwanie i w ciągu jednego dnia. Po wylaniu betonu czekamy na lekkie związanie i dopiero wtedy wyrównujemy powierzchnię. Po upływie doby ława betonowa powinna być regularnie polewana wodą – średnio co 4 godziny w ciągu dnia oraz jeden raz w nocy. Po upływie 3 dni podlewamy do dwóch razy na dobę, a po tygodniu zdejmujemy deskowanie.
- Na koniec zostaje najważniejsza czynność, czyli izolacja fundamentów. Wykonujemy ją na całkowicie wyschniętym betonie, stosując jeden ze sposobów: lepik asfaltowy, termozgrzewalna papa asfaltowa lub folia hydroizolacyjna. Izolacja wyznacza granicę wykonania drenażu, który zawsze powinien znaleźć się pod izolacją poziomą fundamentu.
- Zaraz po wykonaniu izolacji przeciwwilgociowej powinniśmy zasypać fundamenty. Wewnątrz wysypujemy piasek lub oczyszczoną ziemię z wykopów na ok. 20 cm grubości. Następnie warstwę dokładnie utwardzamy. Dopiero wtedy możemy przystąpić do budowy ścian fundamentowych i kolejnych kroków w budowie domu.
Koszt wykonania fachowej ławy fundamentowej
W domu bez piwnicy koszty materiałów to wydatek od 147 do 241 zł/m2, czyli średnio ok. 187 zł/m2. Do tego musimy zapłacić za robociznę, która średnio wyniesie około 64 zł/m2. W przypadku budynku podpiwniczonego za fundament (ława plus chudy beton) zapłacimy od 81 do 109 zł/m2 za materiały oraz od 48 do 56 zł/m2 za robociznę.
Budowa ław fundamentowych to wydatek, który musimy ponieść, ale powinniśmy traktować go jako najlepszą inwestycję w nasz przyszły dom. To od prawidłowo wykonanych fundamentów zależy wytrzymałość całej konstrukcji budynku.
