Maty grzewcze czy pompa ciepła – co wybrać?

Aktualnie przy budowie lub modernizacji domu jednorodzinnego i wykonywaniu instalacji grzewczej, mamy różne możliwości. Wśród rozwiązań cieszących się obecnie dużą popularnością są między innymi ekologiczne pompy ciepła czy tak zwane maty grzewcze. Kupno i montaż instalacji grzewczej jest jednak inwestycją kosztowną, dlatego przed podjęciem decyzji warto dokładnie przeanalizować zalety i wady konkretnego rozwiązania. Czy lepszą opcją będzie pompa ciepła czy maty grzewcze? Jakie plusy i minusy mają oba urządzenia? Między innymi na te pytania odpowiadamy w poniższym artykule.

Czym jest pompa ciepła?

Pompy ciepła w ostatnich latach cieszą się coraz większą popularnością jako oszczędna i ekologiczna alternatywa dla tradycyjnych systemów grzewczych. Na początku wyjaśnimy zatem, czym w ogóle jest pompa ciepła.

Mówiąc najprościej, pompa ciepła jest urządzeniem, które pobiera energię cieplną z naturalnego środowiska – gruntu, powietrza lub wód gruntowych. Pobrana energia jest następnie z wykorzystaniem prądu przekształcana w energię, którą można wykorzystać na potrzeby gospodarstwa domowego: do ogrzewania pomieszczeń czy wody użytkowej. W ten sposób do ogrzania domu wykorzystuje się energię z tak zwanych odnawialnych źródeł energii – sprawia to, że pompa ciepła sama w sobie jest rozwiązaniem ekologicznym oraz, w dłuższej perspektywie, ekonomicznym (wykorzystując odnawialne źródła energii, przynajmniej w pewnym stopniu można oszczędzić na rachunkach).

Każda pompa ciepła składa się z trzech najważniejszych elementów:

• źródła dolnego – w którym dochodzi do pobrania energii z gruntu, wody lub powietrza;
• pompy – tu następuje zmiana energii pozyskanej ze środowiska w energię, którą można wykorzystać;
• źródła górnego – którym jest instalacja grzewcza w budynku (zazwyczaj ogrzewanie płaszczyznowe: podłogowe, ścienne i sufitowe).

Wady i zalety pompy ciepła

Pompa ciepła ma zdecydowanie więcej zalet niż wad, dlatego łatwiej będzie nam najpierw wyliczyć jej nieliczne minusy. Tutaj przede wszystkim trzeba zwrócić uwagę na fakt, że kupno i montaż pompy ciepła jest inwestycją niezwykle kosztowną. Cena za samo urządzenie oraz wykonanie instalacji pompy ciepła dla domu jednorodzinnego o średniej wielkości (czyli o powierzchni około 150 m2) wynosi kilkadziesiąt tysięcy złotych – zazwyczaj od około 30 do ponad 40 tysięcy. Dobrą informacją jest natomiast to, że programy rządowe udzielające dofinansowania na termomodernizację, takie jak Czyste Powietrze, umożliwiają uzyskanie dofinansowania na pompę ciepła typu powietrze-woda lub gruntowej.

A co poza tym? Trzeba pamiętać, że pompy mają ograniczoną żywotność (zazwyczaj około 25-35 lat) i w połączeniu z grzejnikami (zamiast ogrzewaniem płaszczyznowym) mają nieco niższą efektywność. Dodatkowo, stosowanie pompy ciepła jest jednoznaczne z koniecznością użycia instalacji centralnego ogrzewania i specjalnego pomieszczenia dla jednostki centralnej. Oprócz tego należy nadmienić, że jej efektywność zależy od temperatury na zewnątrz, co może niekiedy wpływać na wydajność systemu ogrzewania w najzimniejsze dni.

Pompa ciepła ma jednak liczne zalety. Przede wszystkim, choć jej zakup i montaż są kosztowne, to inwestycja zwraca się już po kilku-kilkunastu latach. Odpowiednie dobranie mocy pompy do wielkości budynku i jego termoizolacji pozwala czerpać energię potrzebną na ogrzewanie z odnawialnych źródeł, co przyczynia się do oszczędności finansowych. Dodatkowo, pompa ciepła daje możliwość nastawiania pożądanych temperatur na konkretne pory dnia oraz wyłączania ogrzewania na konkretne godziny i jest całkowicie bezpieczna w użytkowaniu. Odpowiednio skonfigurowana umożliwia też ochładzanie pomieszczeń. Pamiętaj też o tym, że jest to rozwiązanie ekologiczne, nie emituje do środowiska żadnych zanieczyszczeń.

Czym są maty grzewcze?

Innym rozwiązaniem, jakie można zastosować do ogrzewania domu, są maty grzewcze. Czy warto na nie postawić? Maty grzewcze to urządzenia umieszczane w podłodze (a niekiedy również w ścianach, a nawet suficie), czyli pełniące funkcję ogrzewania podłogowego. Składają się one z siatek i przewodów i do niedawna stosowane były wyłącznie jako wspomagania ogrzewania głównego w takich pomieszczeniach jak łazienka czy kuchnia. Maty grzewcze są więc systemem ogrzewania elektrycznego montowanego bezpośrednio pod podłogą, lub jak wspomnieliśmy na suficie, który zapewnia równomierne i przyjemne ciepło.

Nowo budowane domy mają jednak niższe zapotrzebowanie na energię (są to domy niskoenergetyczne), co sprawia, że maty grzewcze coraz częściej dobrze sprawdzają się także jako główna instalacja grzewcza.

Czy warto inwestować w maty grzewcze?

Cechą elektrycznych mat grzewczych, którą docenią praktycznie wszyscy, jest łatwość ich montażu. W przeciwieństwie do ogrzewania wodnego czy elektrycznego wykorzystującego sieć przewodów, w ich przypadku nie ma konieczności przeprowadzania zaawansowanych prac remontowych – po prostu umieszcza się je pod powierzchnią podłogi na warstwie kleju. Są także bardzo uniwersalne: prawidłowo zainstalowane maty powinny sprawdzić się jako efektywne źródło ogrzewania w każdym pomieszczeniu – w salonie, sypialni, łazience czy kuchni. Dają też możliwość dostosowywania temperatury do własnych potrzeb. Warto też wspomnieć o tym, że system grzewczy jest ukryty pod podłogą, co daje duże możliwości aranżacyjne wnętrza.

Mówiąc o wadach mat grzewczych, trzeba wspomnieć przede wszystkim o stosunkowo wysokiej cenie kupna – choć ta i tak jest niższa niż przy zakupie pompy ciepła. Należy też mieć świadomość tego, że maty grzewcze, pełniące funkcję głównego ogrzewania, mogą generować wysokie koszty użytkowania związane z poborem energii elektrycznej. Te można w pewien sposób ograniczyć, inwestując w instalację fotowoltaiczną (jednocześnie trzeba pamiętać, że samo kupno i montaż fotowoltaiki też swoje kosztuje).

Maty grzewcze mają też pewne ograniczenia. Wymagają montażu pod terakotą lub panelami, nie można na nich umieszczać elementów zabudowy takich jak ścianki działowe, obudowa wanny itp.

Zobacz projekty domów energooszczędnych

Czy maty grzewcze są bezpieczne?

Czy maty grzewcze są bezpieczne? Jak najbardziej! O ile będziesz pamiętać o powyższych ograniczeniach, cała instalacja będzie działać bezawaryjnie. Dodatkowo, jest to ogrzewanie czyste – czyli nie produkujące odpadów i nie emitujące zanieczyszczeń. W przeciwieństwie do wielu instalacji grzewczych, system ogrzewania podłogowego nie powoduje unoszenia się kurzu, co z pewnością jest bardzo korzystne dla alergików.

Maty grzewcze czy pompa ciepła – co zatem wybrać?

Co będzie lepszym rozwiązaniem: maty grzewcze czy pompa ciepła? Zarówno pierwsza, jak i druga opcja może być korzystna. Wydaje się jednak, że jako główne źródło ciepła lepiej sprawdzi się pompa ciepła, która daje większe możliwości i jest lepszym wyborem z punktu widzenia ekonomicznego. Maty grzewcze są nie tylko dość drogie, ale i generują duże koszty na co dzień, co sprawia, że obecnie lepiej wykorzystywać je jako ogrzewanie wspomagające – mogą one zmniejszyć zapotrzebowanie na energię cieplną z instalacji CO o około 20%.

Wybór między matami grzewczymi a pompą ciepła zależy od indywidualnych potrzeb, powierzchni domu oraz dostępnego budżetu. Maty grzewcze będą idealne do mniejszych powierzchni oraz dla osób poszukujących szybkiego i wygodnego ogrzewania elektrycznego. Z kolei pompy ciepła to inwestycja na długie lata, która przyniesie oszczędności, zwłaszcza w dużych budynkach.