Metody osuszania budynków – sposoby na osuszanie zawilgoconych przegród budowlanych

Pomieszczenia mogą być zawilgocone z wielu powodów. Nie zawsze przyczyną jest zalanie. Równie dobrze może to być wynik niesprawnej wentylacji, a szczególnie niewłaściwej izolacji. Sama wilgoć na ścianie skutkuje natomiast pojawieniem się groźnego dla zdrowia grzyba. Sprawdzamy, która metoda na osuszanie jest najefektywniejsza.

Punkty wyjścia w pracach osuszeniowych – przyczyny zawilgocenia

Utrzymująca się długotrwale wysoka wilgotność w budynku jest przyczyną niszczenia obiektu oraz znajdującego się wewnątrz wyposażenia. Optymalna wilgotność powietrza mieści się w granicy od 40 do 60 proc. i jest zależna od temperatury (np. 55-60 proc. dla 19-20 st. C, 40-45 proc. dla 21-22 st. C). Jakiekolwiek odstępstwa są szkodliwe także dla stanu zdrowia mieszkańców (m.in. infekcje, problemy skórne, kaszel, ból gardła, alergie, problemy z nerkami, a nawet nowotwory).

Zbyt wysoki poziom zawilgocenia budynku może mieć różne przyczyny. Często jest to wynik niedostatecznej wentylacji, zwłaszcza w połączeniu z efektem kondensacji pary wodnej. Źródłem wilgoci może być też woda przenikająca z gruntu w wyniku niewłaściwej hydroizolacji fundamentów czy podłóg. Inna przyczyna wysokiego poziomu wilgoci to zalanie.

Dlatego też zawsze należy znaleźć przyczynę zawilgocenia, po czym wdrożyć właściwe metody osuszania i naprawić powstałe szkody. Czasami wystarczy wynajem osuszacza powietrza, innym razem trzeba pomyśleć o metodach inwazyjnych. Przy bardziej zaawansowanych pracach należy je zlecić profesjonalistom, którzy przeanalizują chociażby termoizolacyjność i paroprzepuszczalność poszczególnych warstw.

Czym jest i na czym polega osuszanie absorpcyjne?

Najprostszą metodą jest osuszanie absorpcyjne z wykorzystaniem suchego powietrza. Jeżeli pozwala na to pogoda, wystarczy pootwierać okna i drzwi. Szybciej i z większą efektywnością pomieszczenie wysuszymy z użyciem specjalistycznych urządzeń, jakimi są osuszacze powietrza, wykorzystujące m.in. chlorek litu czy żel – silikonowy lub krzemionkowy. Osuszacze podgrzewają powietrze w pomieszczeniu i osuszają zawilgocone ściany.

Izolacja przeciwwilgociowa i cieplna fundamentu i podłogi

Każdy budynek musi mieć ciągłość izolacji przeciwwilgociowej i cieplnej. Ściany i ławy wymagają izolacji:

• pionowej – chroni przed przenikaniem wilgoci przez ścianę fundamentową. W budynkach bez piwnic wykonuje się ją z dwóch lub trzech warstw masy bitumicznej. Jeżeli budynek jest podpiwniczony, konieczna może być izolacja przeciwwodna i drenaż opaskowy wokół budynku;
• poziomej – oddziela ścianę nadziemną od ławy fundamentowej i chroni przed podciąganiem wilgoci z gruntu. Wykonuje się ją z dwóch warstw papy na lepiku bądź z użyciem folii izolacyjnej z technicznego polietylenu.

W przypadku izolacji przeciwwilgociowej podłogi jej warstwę tworzy szczelna folia budowlana, wywinięta na ścianę i układana z zakładem 15 cm.

Izolacja cieplna fundamentu może być wykonana z użyciem warstwy polistyrenu ekstrudowanego układanego bezpośrednio na warstwie podbudowy, ewentualnie twardego styropianu o obniżonej nasiąkliwości nanoszonego na płytę betonową. Zamiast styropianu można użyć płyt z twardej wełny mineralnej, ale są one drogie i mają dużą nasiąkliwość. Rzadko stosuje się też keramzyt lub inną warstwę kruszywa o dobrych właściwościach termoizolacyjnych.

Jeżeli fundamenty są zbyt niskie, płytko usadowione lub zostały uszkodzone, konieczne może być podmurowywanie ław fundamentowych. Warto o tym pomyśleć, kiedy fundamenty zostały podmyte, są zagłębione powyżej linii przemarzania bądź chcemy pogłębić piwnicę, wznieść dodatkową kondygnację czy wykonać dobudowę w bezpośrednim sąsiedztwie istniejącego budynku.

Podcinanie ścian i odtwarzanie izolacji poziomej

Jedną z metod osuszania budynków jest podcinanie murów mające na celu wykonanie lub odtworzenie izolacji poziomej. To metoda zabezpieczająca ściany budynku przed tzw. podciąganiem kapilarnym (pionowy przepływ wody z gruntu porami ku górze). Z reguły woda jest podciągana na wysokość do 1,5 m, aczkolwiek wszystko zależy od struktury kapilarów oraz szybkości parowania wilgoci ze ścian.

Skuteczną blokadę przeciw wilgoci kapilarnej tą metodą zapewnia m.in. technologia PRINZ. Z jednej strony prowadzi ona do osuszenia budynku, z drugiej – zabezpiecza go na przyszłość. Prace w odtworzeniu izolacji poziomej rozpoczynają się od podcięcia muru na wysokości wykonywanej izolacji poziomej. Następnie szczeliny o prześwicie ok. 1,5 cm są przedmuchiwane sprężonym powietrzem, po czym układa się w nich izolację poziomą – specjalne płyty z polietylenu, włókna szklanego lub polipropylenu. Po ich ułożeniu co kilkadziesiąt centymetrów wbija się kliny, a szczelinę wypełnia zaprawą betonową z domieszkami uszczelniającymi.

Odtworzenie izolacji poziomej lub pionowej metodą iniekcji

Obok wyżej opisanych sposobów sprawdzą się też metody iniekcji przeprowadzane wewnątrz budynku, dzięki którym unikniemy procesu odsłaniania fundamentów. Wyróżniamy kilka różnych iniekcji:

• Iniekcja ciśnieniowa – polega na wierceniu otworów w celu umieszczenia w nich iniektorów. Następnie pod ciśnieniem wtłacza się w nie substancję uszczelniającą (np. żywica epoksydowa, mineralna, poliuretanowa). Metoda ta jest zalecana do odtwarzania izolacji poziomej na styku ściany i płyty fundamentowej. Jej wariantami są iniekcja wielostopniowa (wykorzystuje się mikroemulsję silikonową)oraz iniekcja impulsowa (mikroemulsja silikonowa oraz specjalny agregat podający iniekt).
• Iniekcja grawitacyjna – polega na wywierceniu otworów o średnicy 2-3 cm pod kątem 15-30 stopni, po czym wprowadzeniu do przegród środka hydrofobizującego. Obok wykonania izolacji poziomej i pionowej metodę tę stosuje się m.in. dla wzmocnienia konstrukcji oraz wypełnienia ubytków.
• Iniekcja krystaliczna – polega na wywierceniu otworów o średnicy ok. 2 cm pod kątem ok. 30 stopni. Następnie osadza się w nich materiał iniekcyjny, który jest mieszaniną wody, cementu portlandzkiego i aktywatora krzemianowego.
• Iniekcja parafinami – iniekcja z wykorzystaniem podgrzewanej parafiny, którą wprowadza się w przegrodę. Wymaga ona specjalnego osprzętu sterowanego komputerowo.
• Iniekcja cementowa – iniekty cementowe służą naprawie konstrukcji betonowych i murowanych. Płynna masa dociera do szczelin i skutecznie je wypełnia.

Inne metody osuszania budynków

Najlepsze efekty daje stosowanie technik mieszanych, np. osuszanie absorpcyjne i jedna z metod inwazyjnych. Obok powyższych popularna jest elektroosmoza. Wyróżniamy dwie metody elektroosmotyczne – bierną i aktywną:

• Metoda elektroosmotyczna bierna – umieszczenie w murze rzędu anod oraz wprowadzenie w grunt elektrod tworzących katody. Obydwa rzędy elektrod są połączone przewodem, co owocuje ruchem elektronów w dół w obwodzie zewnętrznym i w murze.
• Metoda elektroosmotyczna aktywna – między obydwa rzędy elektrod włączone jest źródło prądu stałego.

Nieinwazyjna jest natomiast metoda interferencji magnetycznej (metoda magneto-kinetyczna). Wykorzystuje ona pole magnetyczne ziemi, które sprzyja transportowi wilgoci z gruntu. Do osuszania przegród w ten sposób należy zaopatrzyć się w specjalne urządzenie i zainstalować je na stałe w najniższej kondygnacji budynku, bez potrzeby zasilania go prądem elektrycznym.

Jak widzimy, jest wiele metod i sposobów termoizolacji i osuszania ścian budynku. Nie zawsze są to metody inwazyjne, aczkolwiek często są one niezbędne, zwłaszcza dla naprawy błędów i zapobiegania problemów z nadmierną wilgotnością w przyszłości.