Na co zwrócić uwagę wybierając projekt domu?

Decyzja o budowie własnego domu jest jedną z najpoważniejszych decyzji podejmowanych w życiu. Wszystkie prace poprzedza wybór odpowiedniego projektu, odpowiadającego potrzebom i wymaganiom mieszkańców. To właśnie projekt jest zrębem przyszłej inwestycji i od niego będzie zależało nie tylko wykonanie budynku, ale i jego przyszła eksploatacja. Na co zatem zwrócić uwagę przy jego wyborze?

Dopasowanie budynku do wielkości działki i lokalnych uwarunkowań prawnych

Wielu inwestorów posiada już działkę lub szykuje się z jej kupnem. W tej drugiej sytuacji należy sprawdzić, czy teren jest objęty Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego (MPZP). Jeśli tak, to wybór projektu domu ograniczają zapisy w nim umieszczone. W tym dokumencie znajdują się wytyczne dotyczące liczby kondygnacji budynku, jego wysokości, szerokości elewacji frontowej, nachylenia połaci dachu czy rodzaju jego pokrycia. Jeśli działka nie posiada MPZP, inwestor musi wystąpić z wnioskiem o ustalenie warunków zabudowy. Dopiero po uzyskaniu decyzji o warunkach zabudowy z lokalnego wydziału związanego z budownictwem może wyszukać projekt zgodny z tymi warunkami.

Wybór gotowego projektu katalogowego, należy rozważyć pod wielkości działki. Wybranie projektu budynku o dużej powierzchni zabudowy na zbyt małej działce będzie z reguły skutkować jego odrzuceniem. W wielu przypadkach konieczny okaże się wybór budynku piętrowego lub z poddaszem użytkowym, by uzyskać wymaganą powierzchnię użytkową. W podobnej sytuacji mogą znaleźć się chętni na wybudowanie domu drewnianego. W przypadku małych działek może nie zostać spełniony warunek o lokalizacji budynku w odległości minimum dwunastu metrów od sąsiedniego domu murowanego, szesnastu metrów od domu drewnianego lub sześciu metrów w przypadku graniczenia z działką niezabudowaną.

Kolejne kroki

Kiedy już zostaną spełnione wstępne wymagania związane ze zgodnością projektu domu do lokalnych warunków, można przystąpić do właściwego wyboru projektu. W wielu przypadkach będzie on zdeterminowany przez budżet, jakim dysponuje inwestor. Na cenę wybudowania budynku i koszty jego późniejszego użytkowania wpływa wiele czynników. Im bryła budynku będzie bardziej zwarta i mniejsza, tym będzie on tańszy zarówno w budowie, jak i w utrzymaniu. Wszelkie dodatkowe elementy w zarysie budynku zwiększają koszty projektu, koszty budowy obiektu oraz późniejsze koszty jego utrzymania.

Kolejnym elementem, który musi być dostosowany zarówno do MPZP, jak do możliwości finansowych inwestora jest dach. Jako tanie i proste w realizacji rozwiązanie sprawdzi się dach dwuspadowy, zwłaszcza że w wielu okolicach jest on wymagany. Oczywiście, jeśli przepisy tego nie zabraniają, można zdecydować się na inną bryłę dachu. Osoby planujące osiedlić się w okolicach szczególnie często nawiedzanych przez silne wiatry, powinny poważnie zastanowić się nad wyborem budynku z dachem kopertowym, odpornym nawet na bardzo silne wiatry.

Etapy wybory projektu domu

Kolejnym elementem wyboru projektu jest funkcjonalność budynku, ponieważ to od rozkładu pomieszczeń, ich wielkości i proporcji zależy komfort jego użytkowania. Powierzchnia domu musi być dobrana do liczby członków rodziny, jednak z uwzględnieniem możliwych zmian, np. pojawienia się dzieci. Aranżacja powinna zapewniać zarówno strefę nocną (prywatną), jak i wspólną część dzienną. Podział ten jest prosty do realizacji w budynkach piętrowych lub z poddaszem użytkowym, gdzie parter z reguły wykorzystuje się do aktywności dziennej, zaś na piętrze lokalizuje się sypialnie członków rodziny i wspólną łazienkę. W przypadku projektów domów jednorodzinnych - wydzielenie tych stref nie jest już proste, ale nie niemożliwe. Ponadto dom jednokondygnacyjny to doskonałe rozwiązanie dla rodzin z małymi dziećmi, dla osób starszych lub niepełnosprawnych, zwłaszcza poruszających się na wózkach inwalidzkich. Strefę dzienną też warto staranie przemyśleć, zwłaszcza część wypoczynkową i kuchnię, pod kątem tego, czy mają być oddzielone, czy stanowić wspólną przestrzeń.

Dom jednokondygnacyjny jest także prostszy pod względem budowlanym i pozwala zrezygnować z wielu tradycyjnie stosowanych elementów. Na przykład betonowe stropy lane można zastąpić prefabrykowanymi dźwigarami kratownicowymi, na których umieści się sufity podwieszane. Lżejsza konstrukcja dachu umożliwi postawienie lżejszych ścian nośnych i w wielu sytuacjach rezygnację ze ścian nośnych we wnętrzu domu. Pozwoli to w późniejszym okresie na łatwą przebudowę wnętrza.

Inne elementy związane z wyborem projektu

Wybierając projekt, warto zawczasu pomyśleć, czy w budynku ma być garaż lub podpiwniczenie. Garaż w budynku to wielka wygoda w użytkowaniu auta, szczególnie jeśli posiada wejście do części mieszkalnej. Gdy warunki terenowe na to pozwolą, można umieścić garaż w części podpiwniczenia pod częścią mieszkalną budynku, zwłaszcza jeśli ma być zlokalizowany na stoku – ułatwi to wybór estetycznie wyglądającej bryły budynku.

Wybór podpiwniczenia powinien być starannie przemyślany, ponieważ podpiwniczenie podwyższa koszty utrzymania budynku. Jednak przy wyborze dobrego projektu i wykonawcy doświadczonego w budowie izolowanych od podłoża fundamentów i piwnic nie będzie znacząco wpływało na koszty utrzymania budynku, choć na etapie realizacji podniesie jej cenę. Własna piwnica, szczególnie zagłębiona w ziemi, to świetne miejsce nie tylko do przechowywania zapasów żywności, paliwa do pieca i różnych przedmiotów, ale do stworzenia przestrzeni do rozwoju własnych zainteresowań, jako warsztat lub pracownia.

Estetyka projektu

Dom powinien oczywiście podobać się inwestorowi i jego rodzinie, jednak często ten wybór ograniczają zapisy w MPZP. Dlatego, jeśli priorytetem inwestora jest określona bryła budynku, to wizję domu trzeba połączyć z poszukiwaniami terenu, na którym będzie można ją zrealizować, lub podjąć próbę zmiany planu zagospodarowania dla już posiadanej działki. To drugie rozwiązanie nie jest proste, lecz wykonalne, czego dowodem są uchwały władz lokalnych dotyczące pojedynczych działek, potwierdzone wpisami do dzienników urzędowych. Warto zaznajomić się z artykułem opisującym:Jakie formalności czekają nas przed budową domu?