Opaska przeciwwysadzinowa - opaska obwodowa płyty fundamentowej. Jak zabezpieczyć fundament przed przemarzaniem?

Posadowienie fundamentów to jeden z najistotniejszych etapów każdej budowy. Warto zwrócić szczególną uwagę również na ich odpowiednią izolację. W przypadku płyt fundamentowych niezbędne jest zastosowanie opaski przeciwwysadzinowej.

Opaska przeciwwysadzinowa (antywysadzinowa) – czym jest i po co się ją stosuje?

Opaska antywysadzinowa to specjalna warstwa materiału izolacyjnego montowana pod płytą fundamentową i na jej obrzeżach. Jej podstawowym zadaniem jest ochrona płyty przed przemarzaniem i wilgocią, tj. jej ocieplenie. Tego rodzaju izolację można wykonać na kilka sposobów. Jednym z najczęściej spotykanych jest osadzenie w gruncie (pod płytą fundamentową) płyt XPS.

Materiałem tworzącym płyty XPS jest polistyren ekstrudowany. Charakteryzuje się dużą odpornością na wilgoć i bardzo niską nasiąkliwością (0,2%), ma też dużą nośność i odporność na ściskanie. Ma również korzystne parametry cieplne, tzn. korzystną dyfuzyjność termiczną (współczynnik wyrównania temperatur).

Opaska fundamentowa może być również wykonana ze styropianu EPS. Jest to jednak materiał o słabszych parametrach w porównaniu z XPS. Styropian EPS 200 jest znacznie mniej odporny na wilgoć (jego nasiąkliwość to około 2,5%) i charakteryzuje się gorszą dyfuzyjnością. Zastosowanie styropianu EPS wymaga także większej ilości pracy. Jako że jest to materiał o mniejszej nośności, może zaistnieć konieczność dodatkowego uzbrojenia płyty fundamentowej czy wykonania dodatkowych robót związanych z hydroizolacją.

Oba materiały – XPS i EPS – charakteryzują się podobnymi parametrami w zakresie izolacji cieplnej. Do izolacji fundamentów możemy zastosować płytę betonową, dodatkowo zabezpieczoną polistyrenem lub samodzielną warstwę XPS. To, jaki wariant wybierzemy, zależy od projektu domu i właściwości gruntu, na którym prowadzimy budowę. Często spotykanym rozwiązaniem jest izolacja pionowa płyty fundamentowej, polegająca na wkopaniu warstwy XPS wokół fundamentów.

Jak głęboko osadzić opaskę przeciwwysadzinową? - wływ na fundamenty i piwnice

Płyty fundamentowe domów jednorodzinnych (podobnie jak częściej stosowane ławy fundamentowe) osadza się stosunkowo płytko, na głębokości od pół metra do około 70-80 cm. Więcej na ten temat pisaliśmy w artykule porównującym rodzaje fundamentów.

Aby zimno z gruntu nie było odczuwalne na poziomie posadzki w pomieszczeniach na parterze, należy odpowiednio ocieplić płytę fundamentową. W tym celu układamy opaskę bezpośrednio na gruncie, przed położeniem płyty betonowej.

Warto pamiętać, że w niektórych przypadkach opaskę styropianową należy posadowić na folii termoizolacyjnej. Jeśli wykorzystujemy płyty XPS, zazwyczaj nie musimy tego robić, ponieważ materiał ten charakteryzuje się dobrymi parametrami nasiąkliwości i nie będzie absorbował wody z gruntu. Gdy wykorzystujemy styropian, użycie taśmy najprawdopodobniej będzie konieczne dla prawidłowego zabezpieczenia fundamentów.

Jakie wymiary powinna mieć opaska przeciwwysadzinowa? - Szerokość i długość opaski przeciwwysadzinowej

Szerokość i długość opaski antywysadzinowej dostosowujemy do wielkości budynku. Ważne jest to, by dokładnie pokrywała całą powierzchnię fundamentów – szczelnie okalała je od spodu, a także po bokach na poziomie kontaktu konstrukcji z gruntem (aż do górnej krawędzi płyty fundamentowej). W ten sposób zapewnimy dobrą termoizolację i unikniemy powstawania mostków cieplnych.

Staranne wykonanie izolacji płyty fundamentowej jest bardzo ważne, ponieważ ewentualne nieprawidłowości, wykryte już po zakończeniu budowy, mogą być trudne do naprawienia i narazić nas na wysokie koszty.

Jaką grubość powinna mieć opaska przeciwwysadzinowa płyty?

Grubość opaski antywysadzinowej powinna być określona przez projektanta domu. Jeśli budynek jest duży i masywny, konieczne będzie wykorzystanie mocniejszych materiałów, odpowiednio odpornych na nacisk konstrukcji budynku.

O tym, jakiej grubości materiał wybrać, decydują również właściwości gruntu i położenie geograficzne inwestycji, w tym wysokość fundamentów względem strefy przemarzania. W każdym niestandardowym wypadku wykonawca fundamentów dostosowuje rekomendacje zawarte w projekcie do zastanych warunków.

Standardowo przyjmuje się, że opaska przeciwwysadzinowa wykonana z polistyrenu lub styropianu powinna mieć grubość około 20 cm (lub 5-10 cm więcej dla domów pasywnych). By osiągnąć wymaganą grubość, układamy konieczną liczbę warstw materiału izolacyjnego.

Jak powinna wyglądać prawidłowo usadowiona opaska przeciwysadzinowa? - metody usadawiania opaski

Jeśli popatrzymy na przekrój płyty fundamentowej wraz z opaską, jako element położony najgłębiej wyszczególnimy podbudowę, tj. warstwę zagęszczonego piasku o grubości około 25 cm. Wyżej zobaczymy folię izolacyjną (przydatną szczególnie przy zastosowaniu opaski ze styropianu EPS). Kolejnym elementem będzie materiał opaski (np. polistyren XPS – jak pisaliśmy wcześniej, można zastosować również inne materiały) ułożony w jedną lub więcej warstw.

Bezpośrednio na opasce przeciwwysadzinowej zostaje usadowiona płyta fundamentowa ze zbrojeniem. Jej grubość zależy od wymagań projektu domu i rozlokowania instalacji. Wewnątrz płyty fundamentowej można zainstalować na przykład elementy instalacji grzewczej.

Przez płytę (aż do warstwy piasku) w wybranych miejscach przechodzą pionowo także rury i inne elementy domowej instalacji wodno-kanalizacyjnej. Kolejnym elementem na przekroju będzie izolacja posadzki, np. styropian i położna na płycie fundamentowej podłoga – panele, płytki lub inne materiały, w zależności od indywidualnych preferencji.

Opaska antywysadzinowa jako ważny element izolacji domu

Opaska przeciwwysadzinowa jest elementem współtworzącym hydroizolację płyty fundamentowej. To obok izolacji cieplnej bardzo ważne zadanie tej konstrukcji. Jak już wspomnieliśmy, opaskę można wykonać w kilku wariantach. Ze styropianu EPS lub polistyrenu (XPS) czy też z płyty betonowej z warstwą XPS. Wybór właściwego rozwiązania jest wypadkową założeń projektu, właściwości gruntu, a nawet strefy geograficznej.