Płyty pilśniowe i wiórowe: wady i zalety. Rodzaje płyt wielowarstwowych.

Na rynku znajdziemy płyty drewniane jednowarstwowe oraz wielowarstwowe. Często są materiałem budowlanym będącym okładziną dla konstrukcji stalowych, wykorzystuje się je też do izolacji oraz w branży meblowej. Sprawdzamy rodzaje, parametry izolacyjne i akustyczne oraz zastosowanie płyt wielowarstwowych – między innymi płyt pilśniowych oraz wiórowych.

Płyta pilśniowa – gdzie i kiedy warto ją stosować?

Płyty pilśniowe powstają z rozdrobnionych odpadów drewna iglastego, z dodatkiem żywic syntetycznych lub olejów schnących. W związku z różnym stopniem sprasowania wyróżniamy:

• Płyty pilśniowe porowate – stosowane przy izolacjach akustycznych czy ocieplaniu podłóg.
• Płyty pilśniowe półtwarde MDF – wykorzystywane do produkcji mebli, paneli podłogowych czy listew dekoracyjnych. Możemy je laminować, frezować i nanosić na nie okleinę.
• Płyty pilśniowe twarde – z przeznaczeniem na meble, panele i listwy, jednak z tą różnicą, że wykazują większą odporność na działanie wilgoci. Można je okleinować, gruntować farbą i szlifować.
• Płyty pilśniowe bardzo twarde HDF – z zastosowaniem w pracach stolarskich. Płyty o dużej gęstości powyżej 900 kg na metr sześcienny.

Podstawowe rodzaje i parametry płyt wiórowych

Płyty wiórowe są połączeniem wiórów drzewnych i mają grubość 3-50 mm. Wióry łączy się ze sobą klejem syntetycznym pod ciśnieniem i w podwyższonej temperaturze. Przede wszystkim wykorzystuje się je w przemyśle meblowym. Poza tym mogą być częścią ścian zewnętrznych jako elementy konstrukcyjne. Wytwarza się z nich też panele boazeryjne.

Poza klasycznymi płytami wiórowymi wyróżniamy jeszcze:

• Płyty wiórowo-cementowe – wytwarzane z wiórów z dodatkiem cementu. To płyty o słabych właściwościach izolacyjnych, choć wykorzystywane przy izolacji stropodachów wentylowanych. Stosuje się je m.in. w szalunkach traconych przy budowie ścian i stropów (jako tzw. płyty zrębkowo-cementowe).
• Płyty wiórowo-paździerzowe – wytwarzane przez utwardzanie materiału na gorąco i jego sprasowywanie pod ciśnieniem. Obok paździerzy i kleju syntetycznego do wyrobu płyt wiórowo–paździerzowych wykorzystuje się też wióry drzewne. Znajdują one szerokie zastosowanie w branży meblowej i budownictwie (jako materiał izolacyjny).

Rzadziej wykorzystujemy płyty magnezytowo-wiórowe (spoiwo magnetyzowe lub melaminowo-mocznikowo-formaldehydowe) i gipsowo-wiórowe (spajane gipsem).

Podział płyt wiórowych prasowanych: surowe, wytłaczane, laminowane

W zależności od typu powierzchni płyty wiórowe dzielimy na surowe, wytłaczane i laminowane.

• Płyty wiórowe prasowane surowe – płyty ogólnego przeznaczenia, powstające w procesie prasowania wiórów drzewnych pokrytych klejem. Gęstość takich płyt wiórowych rośnie wraz z powierzchnią styku wiórów. Mają one doskonałe parametry izolacyjne i wytrzymałościowe (odporne na uderzenia, pęknięcia, złamania i odbarwienia). Wykorzystywane zwłaszcza w przemyśle meblarskim i budowlanym.

• Płyty wiórowe wytłaczane – produkowane z odpadów drzewnych formowanych i prasowanych w komorze prasy korbowej. Wyróżniamy płyty pełne (całkowicie wypełnione materiałem) i płyty otworowe (kanałowe – z kanałami o regularnym rozmieszczeniu). Wykorzystuje się je do produkcji płyt akustycznych. Są też wewnętrznym elementem skrzydeł drzwiowych.
• Płyty wiórowe laminowane – surowe płyty wiórowe uszlachetniane warstwą dekoracyjną (np. papier rdzeniowy powleczony żywicą fenolową, papier ozdobny impregnowany żywicą melaminową). Poza szerokim wyborem faktur i wzorów płyty laminowane mają znakomite parametry wytrzymałościowe (odporne na uszkodzenia mechaniczne i warunki środowiskowe). Dzięki temu mają szerokie zastosowanie w branży meblowej, wykończeniowej i dekoracyjnej.

Inne rodzaje płyt drewnianych wiórowych

• Płyty wiórowe OSB – powszechnie stosowane w budownictwie. To płyty wiórowe prasowane trójwarstwowo z dodatkiem różnych żywic. Dodatkowo poddaje się je natryskowemu działaniu kleju lub emulsji woskowej, co poprawia ich odporność na działanie warunków atmosferycznych. Dzielimy je na płyty wiórowe OSB 1 i OSB 2 (najtańsze płyty OSB – do stosowania wewnątrz budynków w warunkach suchych), OSB 3 (stosowane wewnątrz i na zewnątrz, w warunkach umiarkowanej wilgotności), OSB 4 (do wnętrz i na zewnątrz w warunkach podwyższonej wilgotności powietrza i zwiększonym obciążeniu mechanicznym) i OSB HOH (odporne na wilgoć i odkształcenia).
• Płyty MFP – płyty wiórowe, w których produkcji wióry ulegają rozproszeniu. Płyty MFP mają jednorodną strukturę, są odporne na odkształcenia i prostsze w docinaniu, bez strzępienia się krawędzi. To materiał o bardzo szerokim zastosowaniu (m.in. pokrycia dachowe, pokrycia ścian, podłóg i stropów, zabudowa meblowa, domy szkieletowe).

Akcesoria i narzędzia do płyt budowlanych – co warto mieć?

Praca z płytami budowlanymi wielowarstwowymi drewnianymi wymaga odpowiednich narzędzi. Przede wszystkim trzeba zainwestować we właściwe narzędzia do cięcia.

Wymagającym materiałem są zwłaszcza płyty oklejane. Do ich cięcia najlepiej wykorzystać piłę najazdową, która zapewnia cięcie z dużą precyzją. Najlepsza jest tarcza diamentowa (wstawki widiowe) przynajmniej o 32 zębach. Jeśli obawiamy się, że tarcza strzępi z jednej strony okleinę, możemy przykleić na stronie cięcia grubą taśmę.

Do cięcia możemy też wykorzystać wyrzynarkę wyposażoną w specjalne brzeszczoty (np. do płyt wiórowych) z dużą liczbą ostrych zębów. Wyrzynarka jest bezcenna szczególnie przy cięciu nieregularnych kształtów (np. łuki). Pamiętajmy, aby każde narzędzie do cięcia trzymać pewnie i mocno. Przy długich cięciach wyrzynarką możemy wspomóc się poziomicą, aby oprzeć na niej narzędzie.

Oczywiście potrzebujemy też narzędzi do wykonania pomiarów (m.in. miarka, kątownik, linijka, ołówek).

Warto pamiętać, że rozróżniamy kilka różnych płyt budowlanych drewnianych i drewnopochodnych. Najpopularniejsze są płyty pilśniowe i wiórowe, a wśród nich również OSB. Wszystkie mają cenne właściwości i nadają się do wykorzystania w branży budowlanej (np. płyta drewniana na ścianę, płyta wiórowa na podłogę). Poza tym są szeroko wykorzystywane w branży meblowej (np. meble z płyty OSB). Wszystko dzięki temu, że poza swoimi właściwościami występują też w różnych gęstościach i grubościach (np. płyta wiórowa 12 mm, płyta wiórowa 18 mm czy płyta HDF 18 mm).