Posadowienie domu energooszczędnego kluczem do utrzymania niskich strat energii

Właściwe posadowienie domu energooszczędnego to klucz do uzyskania niskich strat energii, a niekiedy również odpowiadających takim budynkom dotacji. Sprawdzamy, jak posadowić dom energooszczędny oraz jakich fundamentów i materiałów izolacyjnych użyć, aby obniżyć rachunki za użytkowanie takiej nieruchomości.

Na czym polega odpowiednie posadowienie domu energooszczędnego?

Jeśli decydujemy się na dom pasywny, musimy spełnić szereg wymagań. Między innymi należy zastosować odpowiednie materiały izolacyjne. Poza tym kluczowa dla budynków jest bryła, która musi być możliwie najprostsza, bez wielu przegród wewnętrznych, przyczyniających się do strat ciepła.

Jednak kluczowe jest też posadowienie budynku niskoenergetycznego, włącznie z jego odpowiednim wyizolowaniem. Jako że tradycyjne fundamenty są trudne w izolacji, lepsze pod tym kątem są płyty fundamentowe. Wiele zależy jednak od typu gleby, stąd ważny jest już sam wybór działki pod budowę domu pasywnego czy energooszczędnego. Od typu gleby zależy bowiem dobór materiałów izolacyjnych i samego rodzaju fundamentowania.

Dom energooszczędny – parametry i wskaźnik EUco

Jeśli chcemy wybudować budynek energooszczędny, musi on mieć odpowiednie parametry, w tym zapotrzebowanie na nieodnawialną energię, potrzebną do ogrzewania, wentylacji i przygotowania ciepłej wody użytkowej.

Jednym ze wskaźników jest energia pierwotna. Z definicji EP określa energię pozyskaną bezpośrednio z naturalnych zasobów energii (odnawialnych lub nieodnawialnych). Kalkulator wskaźnika EP wylicza wynik w kWh/m²/rok.

W przypadku domów energooszczędnych jest to wartość niższa niż 70 kWh/m²/rok. Jeśli jest to dom pasywny, definicja takiego budynku wskazuje na wartość wskaźnika EP poniżej 15 kWh/m²/rok. Znając ten wskaźnik, możemy w prosty sposób określić prognozę kosztów ogrzewania domu, oczywiście z uwzględnieniem rodzaju zastosowanego źródła ogrzewania.

Definicja standardu energetycznego to nie wszystko. Musimy też zwrócić uwagę na świadectwo charakterystyki energetycznej budynku, które jest wystawiane na okres 10 lat. Taki dokument zawiera informacje o zapotrzebowaniu budynku na energię potrzebną do eksploatacji (np. przygotowanie ciepłej wody, wentylacja, klimatyzacja).

Tutaj ważne są wskaźniki EUco (energia na potrzeby ogrzewania, wentylacji i chłodzenia budynku). Wyróżniamy trzy różne parametry dla analizy certyfikacji, co przedstawia poniższa tabela.

Materiały i usytuowanie względem stron świata budynku energooszczędnego

Każdy dom energooszczędny powinien obniżyć koszty eksploatacji, w tym maksymalnie ograniczyć straty ciepła. Ważna jest już sama bryła budynku. Dom energooszczędny w założeniu powinien być więc prostokątnym budynkiem piętrowym, z jednospadowym dachem i bez wykuszy.

Oczywiście obowiązkowe jest użycie odpowiednich materiałów do ocieplenia budynku. Im grubsza warstwa izolacji termicznej, tym lepiej. Obecnie standardem w budynkach energooszczędnych jest izolacja styropianem lub wełną mineralną warstwą o grubości 20 cm.

Poza ścianami i dachem ciepło ucieka również przez okna. Pomijając odpowiednie uszczelnienie przy montażu przeszkleń, należy zwrócić uwagę na współczynnik przenikania ciepła U. Za okna energooszczędne uznaje się produkty o współczynniku równym lub mniejszym niż 0,8 W/m²K.

W końcu dom niskoenergetyczny to także właściwe usytuowanie względem stron świata. Najlepiej, jeśli najdłuższa ściana domu jest skierowana względem południa, a wejście do domu znajduje się od strony północnej.

Ciepły dom energooszczędny dopasowany do rodzaju gruntu na działce

Wznosząc dom energooszczędny, często nie zwracamy uwagi na podłoże na działce. Tymczasem od rodzaju gruntu może zależeć rodzaj izolacji i typ zastosowanych fundamentów.

Dlatego też przed rozpoczęciem projektu pomocne będą badania geotechniczne. Najłatwiej posadowić dom energooszczędny na piasku, który charakteryzuje się dobrą przepuszczalnością. Pozwala to odpływać wodzie z ziemi. W przypadku wznoszenia budynku na glinie, iłach czy gruntach pylastych wymagana jest dodatkowa izolacja, która chroni fundamenty przed wilgocią. W przypadku zmiany posadowienia na płytę fundamentową (w naszych projektach standardowo zastosowane są bardziej uniwersalne łatwy fundamentowe) - potrzeba będzie całą płytę posadowić poniżej strefy przemarzania lub wymienić grunt na piasek na taką samą głębokość (w Polsce od 1 do 1,2 m wgłąb ziemi). Zwykle sprawia to, że uzysk wynikający z oszczędności energii staje się kompletnie niezauważalny w porównaniu do tego, co stracimy na zmianie posadowienia.

Jeszcze gorzej jest w przypadku torfu. Przy tym rodzaju podłoża zachodzi ryzyko zalania lub nawet osuwania się gleby, gdyż ma ona niewielką nośność.

Przygotowanie gruntu – żelbetowa płyta fundamentowa na trudne warunki glebowe

Co, jeśli obliczyliśmy pustaki na dom i dokonaliśmy ich zakupu, ale okazuje się, że nasza działka to zbyt trudny teren dla zwykłych fundamentów? Na szczęście nie stoimy na straconej pozycji. Wystarczy zrezygnować z tradycyjnych fundamentów, stawiając na innowacyjne technologicznie rozwiązanie budowlane, takie jak płyta fundamentowa. Sprawdzi się ona m.in. na gruntach wysadzinowych o małej nośności.

Zastosowanie płyty fundamentowej sprzyja dokładniejszemu rozłożeniu warstwy izolacji. Zwykle są to płyty styropianowe. W zależności od typu płyt stosuje się tutaj:

• twarde płyty styropianowe EPS 200 – w najbardziej obciążonych miejscach (m.in. ściany nośne);
• płyty styropianowe EPS 100 – w pozostałych miejscach.

Poza tym płyta fundamentowa lepiej izoluje grunt, odcinając budynek od podłoża. Dodatkowo znajdują się w niej instalacje do ogrzewania lub chłodzenia. Efekt jest taki, że zastosowanie płyt fundamentowych pozwala nawet ograniczyć straty energii spowodowane wychłodzeniem ścian.

Widzimy więc, że właściwe posadowienie domu energooszczędnego lub pasywnego jest kluczowe dla utrzymania niskich strat energii, które w tych rodzajach budynków nie powinny mieć miejsca. Dlatego też optymalnym rozwiązaniem są płyty fundamentowe. Z jednej strony ograniczają one straty ciepła, z drugiej charakteryzują się zwiększoną wytrzymałością oraz trwałością, a więc są optymalne nawet dla posadowienia budynku na trudniejszym gruncie.