Zasada trójkąta roboczego – jak zaprojektować funkcjonalną kuchnię

Trudno o bardziej skomplikowane do urządzenia miejsce w domu niż kuchnia. Pomieszczenie, w którym spędzamy bardzo dużo czasu, wykonując wiele, często skomplikowanych czynności, musi być nie tylko dostatecznie przestronne, ale i maksymalnie funkcjonalne, a przy tym estetyczne i łatwe do utrzymania w czystości. Ten szereg, zadawałaby się, wykluczających się wzajemnie elementów musi zaistnieć wspólnie, w jednym miejscu i czasie, co stanowi nie lada wyzwanie dla projektantów. Na szczęście istnieje kilka zasad, które zdecydowanie ułatwiają to karkołomne zadanie.

Zasady projektowania kuchni

Tu zderzą się nasze marzenia z rzeczywistością. Często bywa, że nasze wyobrażenie domowej kuchni będzie znacznie przekraczać jej możliwości gabarytowe. Podobnie w przypadku dylematu, jak urządzić pokój dziecka, nic bardziej nie ograniczy projektu niż posiadana przez nas przestrzeń. W najlepszej sytuacji będą ci, którzy projektowanie kuchni ustalać będą na etapie tworzenia planu nowego domu lub mieszkania. Oczywiście i wtedy nie należy popuszczać wodzy fantazji, ponieważ w konsekwencji otrzymamy pomieszczenie zagracone, z mnogością niepotrzebnych lub rzadko używanych sprzętów. Najpierw najlepiej zdecydować się na konkretny styl, w jakim będziemy urządzać te pomieszczenie oraz ustalić, jakie sprzęty będą nam potrzebne, niezbędne oraz takie, których będziemy używać sporadycznie, ale nie chcemy z nich zrezygnować. Plan kuchni odnosimy później do możliwości metrażu, którym dysponujemy. Kolejnymi rozterkami, które nas ścisną w kleszczach wyborów, będzie zdecydowanie o ilości i typach szafek kuchennych, posiadaniu wyspy kuchennejlub dodatkowego blatu, a może wydzieleniu spiżarni lub kącika ziołowego. Pozostanie jeszcze właściwe oświetlenie kuchni. Już na filmach sprzed pół wieku widać często, że np. zlew zlokalizowany jest pod oknem, co pozwala na znakomite wykorzystanie światła naturalnego, niemęczącego oczu oraz zaoszczędzi koszty prądu i instalacji dodatkowego, sztucznego oświetlenia. Nie możemy także zapomnieć o najważniejszym – kuchnia musi być funkcjonalna. W organizacji całego przedsięwzięcia pod względem ergonomii, pomoże nam zasada tzw. trójkąta roboczego.

Trójkąt roboczy w kuchni

Zasada złotego podziału, czy złotego trójkąta to znane pojęcia z dziedziny architektury, malarstwa, fotografii oraz projektowania. Od wieków kojarzona z doskonałymi proporcjami i harmonią sprawdza się rewelacyjnie w praktycznym, kuchennym, zastosowaniu. Zamysł jest bardzo prosty i, jak to często w takich prostych rozwiązaniach bywa, niezwykle skuteczny. Chodzi o takie rozmieszczenie podstawowych urządzeń, aby korzystanie z nich było jak najmniej „dokuczliwe”. Najczęściej używamy w kuchni lodówki, kuchenki i zlewozmywaka, a rozplanowanie ich jako wierzchołków trójkąta, którego boki będą o takich wymiarach, aby można było z nich korzystać bez pokonywania zbędnych odległości, jest najlepszym rozwiązaniem. Wszystko musi być w zasięgu ręki. Zaleca się aby odległości pomiędzy sprzętami zawierały się w przedziale od 120 do 210 cm, przy czym, jeżeli kuchnia ma małe wymiary, dolny zakres możemy pomniejszyć do 90 cm. Jeżeli dodatkowo połączymy te wierzchołki blatami roboczymi, utworzy się nam znakomicie funkcjonująca przestrzeń robocza. Całość można zawrzeć w pojęciu, jakim jest ciąg technologiczny w kuchni czyli usytuowanie elementów wyposażenia w taki sposób, aby zachować naturalną drogę produktów żywnościowych w kuchni, czyli od lodówki, poprzez blat i zlew, aż po kuchenkę.

Jest to najbardziej ergonomiczne ustawienie, o najwyższym komforcie użytkowania. Dylemat, jak zaprojektować kuchnię, nie będzie nam spędzał snu z powiek, jeżeli zastosujemy się do tej jednej ze złotych zasad, jaką jest trójkąt kuchenny.

Ergonomia w kuchni

Zachowanie jak najlepszej funkcjonalności kuchni nie polega tylko na ustawieniu kilku sprzętów w określonych odstępach. Oprócz dostosowania przestrzeni do mebli pamiętajmy o dostosowaniu wszelkich wymiarów i ustawień do siebie. Inaczej organizować będzie się kuchnię da osób niższych, a inaczej dla wysokich. Jedni zrezygnują z szafek wiszących, a drugim nie będzie to w żaden sposób przeszkadzać, za to blaty będą podnosić na wysokość 95 lub 100 cm. Już samo rozmieszczenie szafek w kuchni powinno być tak dostosowane, aby korzystanie z nich nie przyprawiało nas o palpitację serca, na samą myśl o wydobywaniu z ich czeluści 25 litrowego garnka. Nowoczesna kuchnia to nie tylko szafki, kuchenka, zlew i lodówka, ale również bezprzewodowy czajnik, mikrofalówka, toster/opiekacz. Osoby dbające o dietę i liczące kalorie będą na pewno zmuszone wygospodarować miejsce na szejker, kuchenną wagę bądź wyciskarkę. Kawosze z kolei zechcą w kuchni zmieścić młynek do kawy i ekspres. Nic tak nie zapewni nam komfortu korzystania z kuchni, jak świadomość tego, które czynności i w jaki sposób wykonujemy w kuchni najczęściej. Odległość między szafkami w kuchni nie wystarczy nam do uzyskania odpowiedniego komfortu, olbrzymie znaczenie będzie miało także dobre rozplanowanie ilości gniazdek elektrycznych. Bardzo pomocne w tworzeniu przestrzeni, jaką jest funkcjonalna kuchnia, będzie zapewnienie sobie odpowiedniego oświetlenia.

Jak zaprojektować oświetlenie kuchni?

Krojenie ostrym nożem typu gyuto kromki chleb, przy nieodpowiednim oświetleniu będzie na pewno nie tylko męczące i frustrujące, ale i niebezpieczne. Im częściej obszar roboczy jest wykorzystywany, tym lepsze i niemęczące dla oka powinno być jego oświetlenie. Nie na darmo podstawowym światłem kuchennym, już od dawna, jest żarówka w lodówce. Jeżeli jest to możliwe, dobrze wykorzystać okno w celu doświetlenia sobie przestrzeni roboczej, ale na pewno konieczne będzie użycie również sztucznego oświetlenia. Warto zadbać o to, aby było ono łagodne, ciepłe, zawarte w przedziale temperatury barwowej od 3000° do 4000° K . Lampy możemy zainstalować jako ledowe punkty świetlne, podwieszane systemy albo kierunkowe światło mocowane na specjalnych listwach lub szynach. Jeżeli w kuchni umieszczony jest duży stół jadalny. Nieodzownym elementem oświetlenia będzie duża lampa sufitowa z odpowiednio dobranym kloszem, która nie tylko oświetli nam nakryty do obiadu stół, ale i spełni funkcję dekoracyjną kuchni – oświetlenie nie tylko podzielimy bowiem na centralne sufitowe, przestrzeni roboczej, ale i dekoracyjne, bardzo istotne wtedy, kiedy kuchnia jest otwarta i pełni ważny element aranżacji wnętrza całego domu.

Jak widać przy projektowaniu kuchni czeka na nas wiele pułapek. Właśnie w takich pomieszczeniach, w których ergonomia i komfort użytkowania są niezmiernie istotne, należy podejść do tworzenia tych przestrzeni ze szczególną dbałością i umieć powiązać wiele, zdawałoby się przeciwstawnych elementów w jedną, spójną całość. Nie licząc ekstremalnych przypadków, gdzie kuchnia służy nam tylko, jako miejsce do gotowania wody na kawę, każdy, źle zaprojektowany jego składnik, odbije się na przyjemności korzystania z niej, a najsmakowitsze danie może się odbić czkawką.