Wole oko w projekcie dachu – materiały pokryciowe dachu o łukowym kształcie

Wole oko, które dawniej służyło głównie do wentylacji poddasza, dziś stanowi w dużej mierze element dekoracyjny budynku. Prezentuje się niezwykle efektownie, zwiększa funkcjonalność poddasza, ale jest także trudne w wykonaniu. Czym charakteryzuje się wole oko, jakim materiałem je pokryć i kiedy stanowi lepszy wybór od okien dachowych?

Atrakcyjna wizualnie lukarna o łukowym kształcie – czym charakteryzuje się wole oko?

Wole oko jest rodzajem lukarny, czyli nadbudówki wysuniętej ponad płaszczyznę dachu. W klasycznej lukarnie znajduje się tradycyjne, pionowe okno otoczone ściankami, a jej zadaszenie może przybierać różne formy, np. dwuspadową, trójspadową czy trapezową. Cechą charakterystyczną wolego oka jest natomiast łukowaty, półowalny kształt – w takiej nadbudówce umieszcza się okrągłe albo owalne okno, a jej zadaszenie płynnie łączy się z połacią dachu. Sprawia to wrażenie, jakby wole oko powstało poprzez rozciągnięcie dachu – efekt taki uzyskuje się poprzez staranne zaprojektowanie konstrukcji i wykonanie jej z najwyższą dbałością o szczegóły.

Domy z falą – mieszkaj niebanalnie i z klasą

Wiele nowoczesnych projektów domów uwzględnia obecność dodatkowego elementu konstrukcyjnego w połaci dachu. Ma to uzasadnienie estetyczne i funkcjonalne. Wole oko urozmaica bryłę budynku, szczególnie dobrze sprawdzając się w domach o klasycznej konstrukcji, inspirowanych np. architekturą dworków. Poza tym pojawia się także w prostych domach parterowych oraz w przestronnych budynkach willowych. Wole oko od wewnątrz tworzy natomiast wnękę, dzięki której przestrzeń poddasza daje więcej możliwości aranżacji.

Domy z falą cechuje charakterystyczny styl i elegancja, dalece odbiegająca od minimalizmu oszczędnych brył o prostych, regularnych liniach. Budynek z falistymi akcentami na dachu pozostaje w pełni funkcjonalny, jednak wyróżnia się na tle innej architektury bardziej wyszukaną formą, szczególnie jeśli łukowe linie półokrągłej lukarny zostaną powielone także w innych miejscach dachu.

Proporcje, kąt i nachylenie dachu, czyli planowanie wolego oczka w projekcie

Konstrukcja wolego oczka jest skomplikowana, dlatego wymaga zatrudnienia doświadczonych dekarzy. Błędy podczas budowy mogą skutkować pojawieniem się mostków termicznych, nieszczelnością pokrycia, a nawet zdeformowaniem lukarny. W przypadku wolego oczka konstrukcja musi charakteryzować się właściwym stosunkiem wysokości i szerokości– dokładne proporcje trzeba ustalić z uwzględnianiem rodzaju pokrycia dachowego, ponieważ w zależności od zastosowanego materiału będą one inne (np. dla dachówki karpiówki zalecane proporcje wysokości ściany czołowej i podstawy powinny wynosić minimum 1:5, a dla ceramicznej dachówki zakładkowej – 1:8).

Wykonując dach w domu parterowym z bawolim okiem, trzeba też pamiętać o zachowaniu właściwego kąta nachylenia pomiędzy krokwiami dachu a szczytową krokwią lukarny. Aby można było położyć na niej dachówki we właściwy sposób, musi on wynosić maksymalnie 12 stopni. Warto też pamiętać, że nie zawsze budowa takiej lukarny jest uzasadniona – nie zaleca się jej wykonywania na dachach o niskim kącie nachylenia.

Wymagający dużej wiedzy i umiejętności proces budowy łukowej lukarny powoduje, że cena bawolego oka na dachu jest wyższa niż w przypadku nadbudówki o prostej formie.

Pokrycia pasujące do wolego oczka – co wybrać: dachówki ceramiczne, gonty drewniane, wióry drewniane czy płaską blachę?

Projekty domów jednorodzinnych z wolim okiemmogą uwzględniać różne rodzaje pokrycia dachowego. Do najpopularniejszych należy dachówka ceramiczna karpiówka, która dobrze sprawdza się na połaci o skomplikowanym kształcie, a także dachówki zakładkowe. Do innych, niezwykle charakterystycznych materiałów nadających się na dach z bawolim okiem należą gonty drewniane i wióry drewniane, najlepiej wyglądające na budynkach tradycyjnych, inspirowanych domkami wiejskimi czy podhalańskimi. Ze względu na niewielki rozmiar elementów ułatwiają one wykonanie fantazyjnych pokryć dachowych. Można również wykonać wole oko z blachodachówki, która jest chętnie wykorzystywanym materiałem dachowym w nowoczesnym budownictwie.

Jak doświetlić poddasze – lukarny czy okna dachowe?

Zarówno lukarna, jak i okno dachowe pozwalają skutecznie doświetlić poddasze. Ponieważ budowa nadbudówki należy do prac skomplikowanych, zwykle wykonuje się ją na etapie budowy domu, gdy można zawczasu ją zaprojektować. Montaż okien dachowych nie wymaga z kolei pozwolenia na budowę i możliwy jest w każdym momencie – dlatego rozwiązanie to należy do popularniejszych i stosowanych np. podczas remontu.

Trzeba pamiętać, że optymalną ilość światła dziennego we wnętrzu na poddaszu można uzyskać tylko w przypadku prawidłowo zaprojektowanego wolego oka i właściwie wykończonego okna połaciowego. Pozwoli to na dobre rozproszenie światła we wnętrzu. O ile jednak okno dachowe wpuszcza do pomieszczenia więcej światła i rozprasza je po całym pokoju, o tyle w przypadku lukarny w największym stopniu doświetlana jest utworzona przez nią wnęka.

Poznaj nasze projekty domów z wolim okiem

Bawole oko na dachu pojawia się m.in. w projektach domów z serii Karmen. Projekt Karmen odzwierciedla styl dworkowy, w którym wole oka z przestronnym przeszkleniem znajdują się po przeciwległych stronach budynku – od frontu i od strony wyjścia na taras. W projekcie Karmen II podstawowa wersja budynku została rozwinięta o dwustanowiskowy garaż, natomiast Karmen III stanowi propozycję o mniejszym metrażu i uwzględniającą garaż na jedno auto.

Co ciekawe, bawole oko może być połączone z balkonem, jak ma to miejsce w wymienionych projektach. Fale w połaci dachu nie zawsze muszą też zawierać przeszklenia – w projekcie Słobódka efektowny łuk urozmaica strefę wejściową do domu, nawiązując do bawolego oka umiejscowionego po przeciwległej stronie połaci.

Jak widać, nawet nowoczesne projekty domów jednorodzinnych mogą uwzględniać efektowną nadbudówkę w postaci wolego oka. Ten element, starannie zaprojektowany i wykonany, podkreśli wyjątkowy charakter rodzinnej posiadłości.