Czym jest ościeżnica i jak ją dobrać?

Ościeżnica jest ważnym elementem konstrukcyjnym, bez którego zamocowanie drzwi i okien byłoby niemożliwe. Wykonana najczęściej z drewna, tworzywa sztucznego lub metalu rama decyduje nie tylko o funkcjonalności całej konstrukcji, ale również o jej walorach estetycznych. Na co warto zwrócić uwagę podczas wybierania ościeżnicy?

Rodzaje ościeżnic – stała czy regulowana?

Ościeżnica drzwi lub ościeżnica okienna to prosty element konstrukcyjny, przypominający wyglądem ramę, którą umieszcza się w otworze drzwiowym bądź okiennym. To właśnie do niej mocuje się drzwi lub okna, dlatego wybór odpowiedniej ościeżnicy jest tak istotny. Właściwa decyzja zapewnia efektywny montaż.

Wybierając ościeżnicę, należy w pierwszej kolejności odpowiedzieć sobie na pytanie: ościeżnica stała czy regulowana?Jak wskazują wspomniane nazwy, różnią się one konstrukcją – pierwsza z nich ma ustaloną i niezmienną szerokość, w przypadku drugiej możliwie jest dostosowanie jej szerokości do grubości konkretnej ściany.

Zwracając uwagę na rodzaje ościeżnic, należy pamiętać o wybraniu modelu wykonanego z surowca dopasowanego do potrzeb mieszkania. Jeżeli drzwi lub okna są wykonane z drewna, dobrze sprawdzi się ościeżnica z tego samego materiału. Do wyboru mamy również ościeżnice metalowe, np. z blachy stalowej ocynkowanej, czy też aluminiowe i z PCV. 

Ościeżnica stała – zalety i wady

Ościeżnica stała wyróżnia się ustaloną i niezmienną szerokością. Jej podstawową zaletą jest niska cena – jeśli zależy nam na oszczędności, a warunki w mieszkaniu pozwalają na zamontowanie tego modelu ościeżnicy, będzie to bardzo ekonomiczne rozwiązanie.

Niestety, nie w każdym przypadku można sobie na to pozwolić. Ościeżnice stałe sprawdzą się tylko przy ścianach o standardowej grubości, mieszczącej się w zakresie 6-10 cm. Co więcej, brak możliwości regulacji sprawia, że założenie takiej ościeżnicy staje się trudne przy nierównych powierzchniach. Zanim zdecydujemy się na jej zakup, warto sprawdzić dokładnie grubość ścian i upewnić się, że są równe.

Kolejną wadą ościeżnic stałych jest ich stosunkowo trudny montaż. Konieczne jest też dokupienie do nich specjalnych elementów maskujących, np. listew dekoracyjnych, dzięki którym całość będzie wyglądać bardziej estetycznie.

Ościeżnica regulowana – zalety i wady

Ościeżnica regulowana jest rozwiązaniem uniwersalnym, pozwalającym na dopasowanie szerokości do grubości konkretnej ściany. Jej główną zaletą jest właśnie możliwość regulacji, dzięki czemu sprawdza się dobrze nie tylko w przypadku standardowych mieszkań, ale też przy montażu drzwi i okien np. w starych budynkach z grubymi ścianami.

Dzięki swojej specyficznej konstrukcji ościeżnice regulowane wyróżniają się ścisłym przyleganiem, co pozwala na uchronienie krawędzi ściany przed uszkodzeniami mechanicznymi. Pełnią więc jednocześnie funkcję ochronną.

Następną zaletą jest łatwość montażu – tego rodzaju ościeżnicę można łatwo zamontować, korzystając z kołków (ewentualnie dybli) i pianki montażowej. Ewentualny demontaż, który może być konieczny w przyszłości, również nie przysporzy większych problemów. Nie sposób nie wspomnieć także o względach estetycznych – ościeżnice regulowane nie potrzebują dodatkowych elementów dekoracyjnych bądź maskujących.

Wadą tego rodzaju ościeżnic jest ich wyższa cena w porównaniu do ościeżnic stałych. Warto też pamiętać, że i one mają swoje ograniczenia – nie nadają się do stosowania w przypadku ścian cieńszych niż 75 mm. Nie sprawdzą się również w bardzo małych pomieszczaniach (obramowania mogą optycznie pomniejszać wnętrze), a także przy montażu drzwi umiejscowionych na styku ścian. 

Ościeżnica a futryna

Wiele osób używa określenia „ościeżnica” zamiennie z określeniem „futryna”. Tymczasem jest to błąd.

Rzeczywiście, oba te elementy wiele łączy – są to nieruchome ramy montowane w otworze drzwiowym lub okiennym, do których mocuje się drzwi i okna. Warto jednak pamiętać, że pojęcie „ościeżnica” używane jest wśród ekspertów budowlanych jako nadrzędne w stosunku do „futryny”. Praktyka pokazuje, że nierzadko zdarza się np. montowanie nowej ościeżnicy na starych futrynach. O ile więc w języku potocznym oba te wyrażenia zwykle znaczą to samo, podczas współpracy z fachowcami należy pamiętać o subtelnych różnicach między nimi.

Jak zamontować ościeżnice?

Montaż ościeżnicy nie należy do trudnych zadań, zwłaszcza jeśli zdecydujemy się na zakup modelu regulowanego. Należy pamiętać o tym, że do pracy można przystąpić dopiero wtedy, gdy ściany i podłogi są w pełni wykończone, a powierzchnia ściany wyrównana.

Oba rodzaje ościeżnicy – stałą i regulowaną – montuje się podobnie. W przypadku ościeżnicy stałej dodatkowym etapem pracy jest mocowanie elementów maskujących i dekoracyjnych. Decydując się na ościeżnicę regulowaną, trzeba dodatkowo zamontować element regulowany.

Na początku konieczne jest złożenie ościeżnicy w całość – należy zwrócić uwagę na zachowanie kątów prostych! Następnie wstawiamy ościeżnicę w otwór w ścianie; aby ją unieruchomić, używamy drewnianych klinów. Kluczowe jest odpowiednie ustawienie poziomu górnej belki oraz pionów belek znajdujących się z boku. Odstęp między belkami bocznymi musi być identyczny na dole i na górze ościeżnicy.

Kolejnym etapem jest wywiercenie otworów w słupie zawiasowym i zamocowanie ościeżnicy za pomocą kołków (na początku dokręcamy je lekko). Nadchodzi moment próby – zakładamy skrzydło i sprawdzamy, czy wszystko działa. W razie potrzeby korygujemy pozycję ościeżnicy poprzez dobicie lub poluzowanie klinów. Jeśli próba przebiegła pomyślnie, możemy przejść do montażu z użyciem pianki montażowej – blokujemy wcześniej ościeżnicę drewnianymi rozpórkami. Wypełniamy pianką szczelinę widoczną między ścianą a ościeżnicą. Nadmiar pianki usuwamy po wyschnięciu, odcinając ją nożem.

Ościeżnica to niepozorny element konstrukcyjny, który ma jednak ogromny wpływ na wygodę korzystania z drzwi i okien, a także na wygląd pomieszczenia. Zastanawiając się nad wyborem konkretnego modelu ościeżnicy, należy zwrócić uwagę przede wszystkim na grubość ściany – szeroki mur będzie wymagać użycia ościeżnicy regulowanej. Warto wziąć również pod uwagę względy estetyczne i dopasować wybór do indywidualnych potrzeb i charakteru – mieszkania.

Przeczytaj także:

1. Drzwi wewnętrzne do domu: na co zwrócić uwagę przed zakupem?
2. Drzwi zewnętrzne do domu jednorodzinnego: jak wybrać najlepsze?
3. Drzwi wewnętrzne przylgowe i bezprzylgowe oraz ukryte w ścianie. Od czego zależy ich cena? Które będą lepsze?